پاسخ استاد دانشگاه تهران به اظهارات آیت‌الله محقق‌داماد در مورد حجاب
پاسخ استاد دانشگاه تهران به اظهارات آیت‌الله محقق‌داماد در مورد حجاب

اخیراً آیت‌الله سید مصطفی محقق‌داماد سخنانی در مورد بلامانع بودن بی‌حجابی در جامعه اسلامی مطالبی بیان کرد که یک استاد فلسفه دین دانشگاه تهران پاسخی به وی داده است.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نسیم قم، اخیراً آیت‌الله سید مصطفی محقق‌داماد در سخنانی در مورد بلامانع بودن بی‌حجابی در جامعه اسلامی مطالبی بیان کرد که محمد محمدرضایی، استاد فلسفه دین دانشگاه تهران در انتقاد به او یادداشتی نوشته که در ادامه از نظر شما می‌گذرد.

 در مورد روایت مورد استناد استاد آیت‌الله مصطفی محقق داماد مطالبی را به استحضار مردم می‌رسانم.

روایت جواز رویت موی سر و بخشی از بدن زنان اعرابی در کتاب کافی کلینی و علل الشرایع و من لایحضره الفقیه شیخ صدوق به دو صورت متفاوت ذکر شده و نقل شیخ صدوق در مورد زنان اهل ذمه است و نیز دلالت آن بر جواز مورد اختلاف فقها قرار گرفته است، ما برفرض صحت استناد استاد محقق‌داماد (زنان دهاتی بدون پوشش سر و بخشی از بدن به بازار می‌آمدند و اگر هم به آنان تذکر می‌دادند اعتنایی نمی‌کردند، لذا حضرت امام صادق(ع) فرموده‌اند؛ نگاه به مو و بدن آنان اشکال ندارد) از این روایت ایشان استنباط کرده که اصل حجاب اختیاری است و ثانیاً نگاه مردان به آنان اشکال ندارد؛ دارای اشکالات ذیل است.

۱. این روایت در مورد زنان اعرابی است که مرد و زن آنان چندان فرقی با هم نداشته و لذا جذابیتی ندارند و سرایت دادن حکم این زنان به زنان غیراعرابی صحیح نیست.

۲. اجماع فقها بر آن است نگاه کردن به بدن و موی زنان نامحرم حرام است، لذا جناب محقق داماد نمی‌تواند از این روایت بی‌حجابی و جوازعریان شدن مو و بخشی از بدن زنان و نیز جواز نگاه مردان به مو و بدن آنان اعم از زنان اعرابی و غیراعرابی را توجیه نمایند. از همین رو است که روایت مورد نطر مورد فتوای فقها قرار نگرفته است. برای نمونه به فتوای مرجع عالی قدر آیت‌الله سیستانی اشاره می‌کنم:

سیستانی: مسأله ۲۴۵۱- نگاه کردن مرد به بدن زنان نامحرم و همچنین نگاه کردن به موی آنان، چه با شهوت باشد چه بدون آن چه با ترس از وقوع در حرام چه بدون آن، حرام است و نگاه کردن به صورت آنان و دستهایشان تا مچ، اگر با شهوت یا با ترس از وقوع در حرام باشد حرام است. بلکه احتیاط مستحبّ آن است که بدون شهوت و ترس از وقوع در حرام هم به آنها نگاه نکند و نیز نگاه کردن زن به بدن مرد نامحرم با شهوت و ترس از وقوع در حرام، حرام می باشد، بلکه به احتیاط واجب بدون آن نیز نباید نگاه کند مگر به جاهایی از بدن که معمولاً مردها نمی پوشانند مثل سر و دستها و ساق پاها که نگاه کردن زن به این جاها اگر بدون شهوت و خوف وقوع در حرام باشد اشکال ندارد.

۳.این روایت دلالت ندارد که عمل زنان اعرابی مطابق شرع و عموماًت قرآنی است. ممکن است زنان مرتکب فعل حرام شده اند و مردان از باب قاعده لا حرج من غیر لذه و ریبه نگاه کنند.

۴.عریان کردن مو و بخشی از بدن مخصوصاً دیدگاه استاد محقق داماد که حکم زنان اعرابی را به غیر اعرابی سرایت می‌دهد ناسازگار با حفظ فروج زنان است که قرآن بر آن تأکید دارد (والذین هم لفروجهم حافظون و … وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا ..)

۵. قاعده حاکمه فقهی لاضرر بر حکم جواز عریان کردن مو و بخشی از بدن زنان در جامعه اسلامی بر فرض صحت حاکم است و حکم آن برداشته می شود. همان گونه که قاعده لاضرر حکم وجوب روزه را برمی‌دارد.

عریان شدن خانم‌ها موجب هم ضرر به خودشان است و هم اضرار به غیر و هم موجب متلاشی شدن خانواده‌ها.

بنابراین جناب استاد محقق داماد نمی‌توانند از این روایت جواز عریان کردن مو و بخشی از بدن خانم‌ها را به طور کلی در جامعه اسلامی (به این دلیل که اذا نهین لاینتهین ) و جواز نگاه آقایان به مو و بدن خانم‌ها اعم از اعرابی و غیراعرابی را استفاده نماید.

منبع خبر: خبرگزاری تسنیم