روز درختکاری امسال، خالق تصویری گویا از حقیقتی انکارناپذیر بود، حضور همزمان دو مدیر پرتلاش استان قم، دکتر سقائیان‌نژاد، شهردار توانمند و مهندس بهنام‌جو، استانداردغدغه‌مند، در کنار یکدیگر نشان داد که اولویت آنها، نه جنجال‌های سیاسی و حاشیه‌سازی‌ها، بلکه خدمت خالصانه به مردم و توسعه و پیشرفت قم است و این اصل را بر هر ملاحظه‌ای ترجیح می‌دهند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نسیم قم به نقل از شهر نیوز، مراسم روز درختکاری امسال قم، فراتر از یک رویداد نمادین، با حضور این دو بزرگوار، ضرورت هم‌افزایی برای حل معضلات شهری، به‌ویژه در حوزه هایی همچون فضای سبز شهری که نه یک هزینه اضافی، بلکه ضامن زیست‌پذیری قم است را به خوبی نشان داد.
سال ۱۳۹۶، زمانی که توسعه فضای سبز تا این سرانه کنونی در قم یک آرزوی دور از دسترس به نظر می‌رسید و سالها بود که باغ‌های داخل شهری قم یکی پس از دیگری در مقابل دیدگان شهروندان خشک و تغییر کاربری پیدا می کردند، یادداشتی نوشتم با عنوان “ما به آینده بدهکاریم”. در آن یادداشت، از وضعیت نگران‌کننده فضای سبز قم گفتم، از اینکه این شهرِ ریشه‌دار، که روزگاری باغ‌شهر بود، در حال از دست دادن آخرین ریه‌های تنفسی خود است. امروز، حدود هشت سال از آن روزها گذشته و در خوشبینانه‌ترین پیش‌بینی‌ها هم تصور نمی‌کردم که مسیر توسعه فضای سبز قم چنین تحولی را تجربه کند.
زمانی نه چندان دور پوشش سبز قم متکی به گیاهانی مانند اکالیپتوس بود، گونه‌هایی که با اقلیم این شهر سازگاری کافی نداشتند و مصرف آب بالایی داشتند. اما امروز، سیاست‌گذاری‌های شهری در حوزه فضای سبز به سمت استفاده از گونه‌های بومی و کم‌آب‌بر رفته است. این تغییر نه‌تنها به پایداری اکوسیستم شهری کمک می‌کند، بلکه از منظر علمی به خصوص در اطراف شهر، گامی مهم در جهت ایجاد کمربند سبز مقاوم در برابر بیابان‌زایی است.
قم به دلیل شرایط خاص جغرافیایی، در مواجهه با خیزش شدید گرد و خاک قرار دارد. توسعه شهری بدون در نظر گرفتن فضای سبز، یعنی تسلیم شدن در برابر طوفان‌های گرد و خاکی که هر سال شدت بیشتری پیدا می‌کنند. توسعه فضاهای سبز شهری، نه یک پروژه لوکس از دیدگاه برخی از منتقدین، بلکه یک ضرورت برای بقای زیست‌پذیری قم است. اگر این پوشش سبز وجود نداشت، شهر با شدت بیشتری در معرض کاهش کیفیت هوا، افزایش دمای محیط و تشدید اثرات تغییر اقلیم قرار می‌گرفت.
یکی از استدلال‌های مخالفان توسعه فضای سبز، مصرف آب است. اما بنابر گزارش‌هایی که اخیراً منتشر شده است سرانه مصرف آب هر شهروند در کلان‌شهرها حدود ۲۵۰ لیتر در روز است، در حالی که استاندارد جهانی حدود ۱۲۰ لیتر تعیین شده است. یک نهال در ماه‌های اولیه رشد خود، حداکثر ۱۲ لیتر آب نیاز دارد، آن هم فقط در ۴ تا ۵ ماه گرم سال. این میزان، معادل یک‌بیستم مصرف روزانه یک شهروند است. ضمن اینکه بسیاری از گونه‌های مقاوم به خشکی حتی کمتر از این مقدار آب نیاز دارند و از طرفی دیگر درختان، برخلاف آنچه تصور می‌شود، به آب تصفیه‌شده نیاز ندارند و می‌توان از آب خاکستری (آب بازیافتی) برای آبیاری آنها استفاده کرد.
موضوعی که سقائیان نژاد در مصاحبه روز درختکاری نیز به آن اشاره کرد و به همیّت شهرداری جهت به صفر رساندن استفاده از آب شبکه شهری اشاره کرد، و گفت تنها ۱۷ درصد آبیاری فضای سبز قم با آب شرب انجام می شود که نسبت به میزان استفاده سایر کلان شهرها میزان قابل قبولی است و می‌توان امیدوار بود که با همکاری و یاری سایر سازمان‌ها در مدت کوتاهی همین مقدار کم هم به صفر برسد.
واقعیت این است که فضای سبز شهری، یک الزام برای بقای زیست پذیری شهر است. تأمین هوای سالم، تعدیل دمای شهر در تابستان و زمستان، کاهش آلاینده‌ها و افزایش کیفیت زندگی به خصوص در ابعاد روانشناختی شهروندان، همگی وابسته به توسعه هوشمندانه فضای سبز هستند.
ما باید همچنان و بیش از هر زمان دیگری، مطالبه‌گر گسترش و نگهداری فضای سبز باشیم. همان‌طور که روزگاری توسعه خیابان‌ها و معابر یک اولویت برای کلان شهر قم بود، اکنون نیز باید در کنار زیرساخت‌های شهری، فضای سبز را به عنوان رکن جدایی‌ناپذیر توسعه پایدار شهری مطالبه کنیم.
گرچه مسیر طی‌شده طی سال‌های اخیر امیدوارکننده است، اما هنوز کارهای زیادی باقی مانده است. ما همچنان به آینده بدهکاریم؛ بدهکار هوایی که فرزندانمان تنفس خواهند کرد، بدهکار شهری که باید برای نسل‌های بعدی زیست‌پذیر باقی بماند. روز درختکاری، تنها یک روز در تقویم نیست. بلکه یادآور تعهد شهروندان و مسئولین به حفظ زیست پذیری و حیات پایدار این شهر است که نباید در سایه بی‌توجهی ها نابود شود.
