۲۰ درصد ترددهای روزانه در شهر قم با موتورسیکلت انجام می‌شود که منجر به افزایش تعداد تصادفات در این شهر شده و مدیریت شهری را به چاره‌اندیشی واداشته است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نسیم قم به نقل از شهر نیوز، ارابه مرگ بی وقفه و بی رحم جان می‌گیرد، وسیله‌ای دودزا و هیاهوگر که تاکنون ده‌ها جوان در شهر قم را تسلیم مرگ کرده است و تعداد بیشتری در طول سال‌های گذشته توان راه رفتن، دویدن، کار و زندگی کردن را از دست داده‌اند.
موتورسیکلت شاید از دید عده‌ای یک وسیله ارزان قیمت برای تردد شهری باشد، اما در حقیقت با حجم تخلفات و تصادفات ناشی از آن، به دلیل نداشتن ایمنی‌های لازم به وسیله‌ای برای گرفتن جان شهروندان تبدیل شده است و هر روز آثار منفی ناشی از استفاده نادرست از این وسیله نقلیه بیشتر از گذشته روشن می‌شود.
در شرایطی که نیمی از تخت‌های آی‌سی‌یو در استان قم به اذعان متولیان حوزه درمان توسط راکبان موتورسیکلت اشغال شده است، همچنان عده‌ای به دلایل مختلف از جمله ارزان و نفوذپذیر بودن، این وسیله نقلیه را به دیگر شیوه‌های تردد در شهر ترجیح می‌دهند و وجود ضعف‌های متعدد در اعمال قانون تخلفات راکبان، این چالش را جدی‌تر کرده است.
به آمارها که بازگردیم متوجه اتفاقات عجیبی در سهم و سرانه استفاده مردم قم از موتورسیکلت خواهیم شد؛ طبق اعلام پلیس راهور در شهر قم ۳۵۰ هزار موتورسیکلت شماره شده‌اند و این تعداد یعنی به ازای هر چهار شهروند قمی یک موتورسیکلت در شهر تردد می‌کند.
در میان آمارهای به دست آمده از کلان‌شهرها درباره سهم هریک از انواع وسایل حمل‌ونقلی، سهم موتورسیکلت در شهر قم به مراتب بالاتر از دیگر شهرهای کشور است، در شهر قم موتورسیکلت ۲۰ درصد سفرهای شهری را شامل می‌شود در حالی که این سهم در تهران بزرگ شش درصد، در کرج چهار درصد و در اصفهان یک درصد است.
انجام مطالعات کاهش سوانح موتورسیکلت در شهر قم یکی از اقداماتی بود که معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم طی سال جاری در مسیر حل این معضل جانکاه انجام داد.
۹۰ درصد موتورسواران شهر قم کلاه ایمنی ندارند
حامد خسروی، مدیرکل مطالعات و برنامه‌ریزی حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم در این زمینه می‌گوید: با توجه به اینکه موتورسیکلت‌سواران در ۶۰ درصد تصادفات شهر قم سهیم هستند، لازم بود مطالعات جامعی برای بررسی وضعیت استفاده از این وسیله در شهر قم و راهکارهای کاهش خطر آن انجام شود.
وی با اشاره به اینکه این مطالعات انجام و پیشنهادات در چند دسته ارائه شد، می‌افزاید: نتیجه‌گیری مشاور در این طرح این بود که به دلیل رفتارها، اختیارات و آزادی عمل بسیار زیاد موتورسواران و ضعف اعمال قانون، اقدامات فرهنگی در این حوزه بسیار با اهمیت است.
مدیرکل مطالعات و برنامه‌ریزی حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم با تاکید بر اینکه پلیس ابزار مهم و تأثیرگذاری برای اعمال قانون برای موتورسیکلت‌سواران ندارد، عنوان می‌کند: اگر موتورسوار متوجه شود که نحوه رانندگی‌اش تا چه میزان برای خود و دیگران خطرناک است به طور قطع در رفتارش تجدیدنظر می‌کند، بنابراین در این زمینه گروه‌های سنی و گروه هدف مشخص شدند که پیک‌های موتوری، کارگرهای شهرک شکوهیه، دانش‌آموزان و کودکان شامل این دسته‌بندی‌ها می‌شوند و محتوای لازم برای این گروه‌های هدف مشخص شده است.
به گفته خسروی اقداماتی در بخش‌های مهندسی و عمرانی نیز با هدف آشکارسازی به ویژه در زمینه سرعت‌کاه‌ها، فضای سبز، تقاطع‌های چراغ‌دار و روشنایی معابر وجود دارد که بیشترین تصادفات به این موضوع مربوط بود و لحاظ شد تا تصادفات موتورسواران کاهش پیدا کند.
وی خاطرنشان می‌کند: مشاور برداشت اطلاعات از ۱۳ محور شهری به وسیله بازدید میدانی انجام و مشخص شد در ۹۰ درصد موارد موتورسواران شهر قم کلاه ایمنی ندارند، همچنین ۵۰ درصد موتورسواران چراغ جلوی وسیله‌شان خراب است که پیشنهاد شد توزیع کلاه ایمنی شبرنگ و نصب برچسب‌های شبرنگ روی موتورها انجام شود تا چنانچه وسیله دارای چراغ مناسب نبود این شبرنگ‌ها به دیده شدن موتور کمک کند.
مدیرکل مطالعات و برنامه‌ریزی حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم با اشاره به اینکه این اقدامات در چند سطح اولویت‌بندی شده است تا تحقق پذیری بیشتری داشته باشد، عنوان می‌کند: ارتقای ایمنی موتورسیکلت نیز مدنظر قرار گرفت تا چراغ‌های مناسب و شبرنگ‌ها در کارخانه نصب شود.
خسروی اضافه می‌کند: بعضی کلاه‌های ایمنی غیراستاندارد است، از سوی دیگر گاهی ترمزهای موتورسیکلت‌ها مشکلات جدی دارد که این مسائل خارج از کنترل شهرداری است و همه نهادها از جمله پلیس راهور و سازمان صنعت و معدن سهمی در آن دارند تا این مشکلات کاهش پیدا کند.
علیرضا خلیلی، مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم نیز از بررسی دقیق سوانح موتورسیکلت در ۱۴ محور ترافیکی اصلی شهر قم و ایمن‌سازی این محورها بر مبنای این تصادفات خبر می‌دهد و تاکید می‌کند: طبق مطالعات انجام شده، چهار عامل اساسی در تصادفات موتورسیکلت‌ها اقدامات غیرایمن راکبان، نقص فنی موتورها، استفاده چندین نفر از یک موتورسیکلت و توجه نداشتن سایر کاربران است.
مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم با بیان اینکه سامانه تردد موتورسیکلت‌ها به‌دنبال این است که تداخل ترافیکی سایر وسایل نقلیه و موتورسیکلت‌ها را کاهش دهد، تصریح می‌کند: در حال حاضر ۳۰۰ تا ۳۵۰ موتورسیکلت در سطح قم فعالیت می‌کنند، در واقع به نسبت جمعیت یعنی به ازای هر چهار یا پنج نفر یک موتور در سطح شهر حرکت می‌کند.
خلیلی با اشاره به نقش دیگر نهادها در فرهنگسازی عنوان می‌کند: با توجه به اینکه تعداد زیادی از فوتی‌های حوادث موتورسیکلت زیر ۱۸ سال و از دانش‌آموزان هستند، اقدام پیشگیرانه کافی در این زمینه انجام نمی‌شود.
وی با اشاره به اینکه توصیه شهرداری قم جایگزینی دوچرخه به جای موتورسیکلت است، ادامه می‌دهد: با همراهی پلیس راهور برنامه‌های متعددی برای آموزش شهروندی در زمینه خطرات موتورسیکلت در مدارس شهر قم پیش‌بینی شده است.
مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم با اشاره به اینکه در ۶۷ درصد تصادفات سطح شهر موتورسیکلت‌ها درگیر هستند، اظهار می‌کند: تصادف موتورسیکلت با سواری ۳۳ درصد، تصادفات موتور با وسایل سنگین ۱۵ درصد، موتورسیکلت با سایر وسایل نقلیه هفت درصد، موتور با موتور ۹ درصد، تصادف موتور با عابر پیاده ۱۵ درصد، سقوط از موتور ۲۰ درصد و سایر موارد نیز درصد کمتری را شامل می‌شود.
اورژانس قم از جمله نهادهایی است که از رفتار راکبان موتورسیکلت و تعدد آن‌ها متأثر شده و اشغال شدن بیش از ۶۰ درصد تخت‌های مراقبت ویژه در بیمارستان‌ها توسط مصدومان تصادف موتورسیکلت موجب شده است که بخش درمان استان قم برای رسیدگی به دیگر بیماران دچار کمبود امکانات شود.
از طرفی پلیس راهور نیز برای برخورد صحیح با راکبان متخلف موتورسیکلت دچار محدودیت‌هایی از جمله محدودیت در مسئله اعمال قانون است که کار را برای این نهاد نیز دشوار و مسئله ساماندهی وضعیت تصادفات مرتبط با موتورسیکلت را دچار معضلاتی کرده است.
با این وجود معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم از کاهش چشمگیر تصادفات مرتبط با موتورسیکلت در ۹ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۳ خبر می‌دهد که نشان‌دهنده اثربخش بودن اقدامات ایمن‌سازی در ۱۴ محور حادثه‌خیز شهر است.
با این همه، اثربخشی اقدامات فرهنگی نیاز به زمان و تلاش بیشتر دارد تا با همکاری تمام نهادها، مسئله خطرسازی این وسیله نقلیه برای همگان به روشنی بازگو و تبعات رفتار رانندگان متخلف برای خود و دیگران در شهر گوشزد شود.
