به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نسیم قم، سعید آقایی: رادیو اختراعی است که در اواخر قرن ۱۹ میلادی به کمک دولتهای درگیر جنگ و در جهت کارکردهای نظامی مورد استفاده قرار می گرفت، اما یک کاربرد مهم دیگر آن ارتباط با مردم بوده است، بخشی در جهت ارتباط با مردم و ارائه گزارش و اخبار و بخشی برای ارتباط با مردم کشورهای متقابل درگیر در جنگ.
در واقع رادیو وسیله ای بود که دولت ها می توانستند بدون نیاز از مرزهای جغرافیایی عبور نموده و بدون اجازه از سایر کشورها از روی مرزها و دیوارهای آنان عبور نموده و مستقیما با مخاطب خود ارتباط برقرار نمایند. اختراع رادیو در علم سیاست به عنوان اولین عامل مفهومی به نام دیپلماسی عمومی بوده است.
در واقع دیپلماسی عمومی به برنامههای تحت حمایت دولت ها اشاره دارد که هدف از آنها اطلاعرسانی یا تحت تأثیر قرار دادن افکار عمومی در دیگر کشورها است، و به زبان بسیار ساده ابزار اصلی آن نیز انتشار متن، تصاویر، دادوستد فرهنگی، رسانههای جمعی، شبکههای اجتماعی مجازی و اینترنت است.
رادیو اولین ابزاری بود که این کار را امکان پذیر ساخت، دولت ها برنامه های می ساختند که مردم کشورهای دیگر را به قیام علیه حکومت های خود تشویق نموده و یا اخبار ناامید کننده از جبهه های نبرد اعلام می کردند تا روحیه مردم را تضعیف نمایند.
وب سایت بیبیسی در گزارشی از روزهای جنگ جهانی دوم و نقش رسانهها در انگلیس از کنترل و سانسور شدید وزارت اطلاعات انگلیس بر روی تمام گونههای رسانهای مثل رادیو روزنامهها و مجلات فیلمهای سینمایی و فیلمهای خبری پرده برداشته است.
در واقع دولت ها سالها پیش و با کمترین امکانات فنی نسبت به امروز که سرعت انتقال اطلاعات به صورت چشم گیری در حال توسعه است، با تهی کردن امید در قلب مردم و جنگ رسانه ای به دنبال تغییر نظام های سیاسی بوده اند.
مثال زنده و عینی از فروپاشیدن کشور در نتیجه دیپلماسی عمومی، امروز در پیش چشمان ما است، در واقع این تروریستهای وابسته به همسایگان سوریه نبودند که پیروز شدند بلکه دیپلماسی عمومی و رسانهای حامیان آنان عامل فروپاشی نظام سیاسی سوریه بوده است.
دو شبکه خبری الجزیره قطر و تیآرتی ترکیه سالهاست با پرچم بی طرفی در مورد مسائل سوریه برای مردم سوریه خبر تولید کرده و در حال رقابت می باشند، نکته قابل توجه این مهم است که دانشگاه استانبول در پژوهشی از مقایسه این دو شبکه در مورد تولید خبر برای سوریه از تاثیر مستقیم دولت ترکیه بر نوع محتوا و نوع اخبار پخش شده پرده برداشته است.
تی آر تی خود را یک رسانه خبری در جهت کمک به دولت ترکیه برای دستیابی به نتایج بهتر در سیاست خارجی معرفی می نماید، در این پژوهش این نوع سیاست خارجی جاه طلبانه معرفی شده و در راستای راهبرد جنگ نرم برنامه ریزی شده است.
جوزف نای صاحب نظریه جنگ نرم معتقد است قدرت در جهان امروزی داشتن سرزمین پهناور، جمعیت زیاد و سلاح زیاد نیست؛ اگر کشوری بتواند نظرات مردم و دولت ها را در کشورهای دیگر تغییر یا همسو با خود کند، دارای قدرت اصلی می باشد.
در این علم نسبتا نوظهور دیگر منابع قدرت سرزمین، جمعیت، توپ، تانک، موشک و … نیستند، بلکه جاذبههای تمدنی و فرهنگی عوامل قدرت بوده و با تغییر آنها ذائقه و باور مردمان تغییر کرده و همسو با آنان خواهد شد.
دیپلماسی عمومی سربازگیری از میان مردم و جوانان کشورهای هدف برای منافع قدرتها است، تا به امروز سه کشور به صورت رسمی رسانههای فارسی زبان راه اندازی کرده اند تا اهداف دیپلماسی عمومی خود را پیگیری نمایند، ترکیه جدیدترین ضلع این مثل تصمیم دارد برای جامعه ایرانی برنامه تولید کند.
نکته قابل توجه این مهم است که این شبکه در تیزر افتتاح شبکه فارسی زبان ترکیهای، تقریبا تمام تصاویر انتخاب شده از ایران را یک کشور سنتی و باستانی معرفی نموده است، در واقع هیچ قابی از ایران مدرن و صاحب فناوری در آن به کار نرفته است، در صورتی که تولید کنندگان برنامه ای کشور ما با قاب بندیهای تعمدی از جامعه ترکیه نماهای جذاب، به روز و دیدنی از آن به نمایش می گذارند. به واقع رایزنهای فرهنگی رادیو تلویزیون ایران، چقدر در صادر کردن ایران حقیقی، ارزشها، تمدن و فرهنگ ما به ملت هایی که قلباً به ما علاقه دارند کار کرده و تولید محتوا داشته اند.
در دنیای امروز، رسانه به عنوان یک ابزار مهم در جنگهای ترکیبی دشمن شناخته میشود. جبهه مقاومت باید به طور جدی به مقابله با جنگ رسانهای دشمن بپردازد. رسانههای منطقه ای و غربی میکوشند افکار عمومی را در جهت منافع خود هدایت کنند. در چنین شرایطی، ضرورت تولید محتواهای رسانهای بومی و متناسب با فرهنگ و نیازهای مردم جبهه مقاومت بیش از پیش آشکار میشود.
اولین گام در این راستا، ایجاد ظرفیتهای تولیدی در داخل کشورهای جبهه مقاومت است. این کشورها باید با بهرهگیری از منابع انسانی متخصص و تولید محتوای رسانهای با کیفیت، به جبهه خود قدرت بازدارندگی رسانهای بدهند. تولید مستندها، برنامههای خبری، فیلمهای سینمایی و حتی استفاده از فضای مجازی باید به گونهای انجام شود که روایت خود را از حقایق، تاریخ و جنگها به جهان منتقل کنند. این اقدامات میتواند به تقویت هویت جمعی و وحدت در جبهه مقاومت کمک کرده و دشمنان را از اعمال فشارهای رسانهای بیثمر کند.
همچنین، همکاریهای چندجانبه میان کشورهای جبهه مقاومت در زمینه تولیدات رسانهای میتواند به تبادل تجارب، توانمندسازی و هماهنگی در مقابله با جنگ ترکیبی دشمن منجر شود. در این راستا، همافزایی میان نهادهای رسانهای کشورهای مختلف جبهه مقاومت میتواند به ایجاد یک شبکه رسانهای قدرتمند بینالمللی کمک کند که در برابر تحریفهای خبری و افکار عمومی مغرضانه دشمن ایستادگی کند.
در نهایت، مقابله با جنگ ترکیبی دشمن نیازمند یک استراتژی جامع است که در آن رسانه به عنوان یکی از ارکان اصلی در کنار سایر ابزارهای دفاعی و نظامی عمل کند. تقویت ساختارهای رسانهای در جبهه مقاومت و ایجاد شبکههای ارتباطی موثر میان کشورهای مختلف این جبهه، میتواند به مقابله با هجمههای رسانهای دشمن کمک کرده و قدرت منطقهای و جهانی جبهه مقاومت را تقویت کند.