به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نسیم قم، سعید آقایی: رادیو اختراعی است که در اواخر قرن ۱۹ میلادی به کمک دولت‌های درگیر جنگ و در جهت کارکردهای نظامی مورداستفاده قرار گرفت، اما یک کاربرد مهم دیگر آن ارتباط با مردم بود، بخشی در جهت ارتباط با مردم و ارائه گزارش و اخبار و بخشی برای ارتباط با مردم کشورهای متقابل درگیر در جنگ.
رادیو وسیله‌ای بود که دولت‌ها می‌توانستند بدون نیاز برای عبور از مرزهای جغرافیایی و بدون اجازه از کشورهای هدف، مستقیماً با مخاطب خود ارتباط برقرار کنند. اختراع رادیو در علم سیاست به‌عنوان اولین عامل مفهومی به نام دیپلماسی عمومی بوده است.
در واقع دیپلماسی عمومی به برنامه‌های تحت حمایت دولت‌ها اشاره دارد که هدف از آنها اطلاع‌رسانی یا تحت‌تأثیر قراردادن افکار عمومی در دیگر کشورها است و به زبان بسیار ساده ابزار اصلی آن نیز انتشار متن، تصاویر، دادوستد فرهنگی، رسانه‌های جمعی، شبکه‌های اجتماعی مجازی و اینترنت است.
رادیو اولین ابزاری بود که این کار را امکان‌پذیر ساخت، دولت‌ها برنامه‌های می‌ساختند که مردم کشورهای دیگر را به قیام علیه حکومت‌های خود تشویق کرده و یا اخبار ناامیدکننده از جبهه‌های نبرد اعلام می‌کردند تا روحیه مردم را تضعیف کنند.
وب‌سایت بی‌بی‌سی در گزارشی از روزهای جنگ جهانی دوم و نقش رسانه‌ها در انگلیس، به کنترل و سانسور شدید وزارت اطلاعات انگلیس بر روی تمام گونه‌های رسانه‌ای مثل رادیو، روزنامه‌ها و مجلات، فیلم‌های سینمایی و فیلم‌های خبری اشاره نموده است.
دولت‌ها سال‌ها پیش و با کمترین امکانات فنی نسبت به امروز که سرعت انتقال اطلاعات به‌صورت چشمگیری درحال‌توسعه است، با تهی کردن امید در قلب مردم و جنگ رسانه‌ای به دنبال تغییر نظام‌های سیاسی بوده‌اند.
مثال زنده و عینی از فروپاشیدن کشور در نتیجه دیپلماسی عمومی، امروز در پیش چشمان ما است، در واقع این تروریست‌های وابسته به همسایگان سوریه نبودند که پیروز شدند؛ بلکه دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای حامیان آنان عامل فروپاشی نظام سیاسی سوریه بوده است.
دو شبکه خبری الجزیره قطر و تی‌آرتی ترکیه سال‌هاست با پرچم بی‌طرفی در مورد مسائل سوریه برای مردم سوریه خبر تولید کرده و در حال رقابت هستند، نکته قابل‌توجه این مهم است که دانشگاه استانبول در پژوهشی از مقایسه این دو شبکه در مورد تولید خبر برای سوریه از تأثیر مستقیم دولت ترکیه بر نوع محتوا و نوع اخبار پخش شده پرده برداشته است.
تی آر تی خود را یک رسانه خبری در جهت کمک به دولت ترکیه برای دستیابی به نتایج بهتر در سیاست خارجی معرفی می‌کند، در این پژوهش این نوع سیاست خارجی جاه‌طلبانه معرفی شده و در راستای راهبرد جنگ نرم برنامه‌ریزی‌شده است.
جوزف نای صاحب نظریه جنگ نرم معتقد است قدرت در جهان امروزی داشتن سرزمین پهناور، جمعیت زیاد و سلاح زیاد نیست؛ اگر کشوری بتواند نظرات مردم و دولت‌ها را در کشورهای دیگر تغییر یا همسو با خود کند، دارای قدرت اصلی است.
در این علم نسبتاً نوظهور دیگر منابع قدرت سرزمین، جمعیت، توپ، تانک، موشک و… نیستند، بلکه جاذبه‌های تمدنی و فرهنگی عوامل قدرت بوده و با تغییر آنها ذائقه و باور مردمان تغییر کرده و همسو با آنان خواهد شد.
دیپلماسی عمومی سربازگیری از میان مردم و جوانان کشورهای هدف برای منافع قدرت‌ها است، تا به امروز سه کشور به‌صورت رسمی رسانه‌های فارسی‌زبان راه‌اندازی کرده‌اند تا اهداف دیپلماسی عمومی خود را پیگیری نمایند، ترکیه جدیدترین ضلع این مثل تصمیم دارد برای جامعه ایرانی برنامه تولید کند.
نکته قابل‌توجه این مهم است که این شبکه در تیزر افتتاح شبکه فارسی‌زبان ترکیه‌ای، تقریباً تمام تصاویر انتخاب شده از ایران را یک کشور سنتی و باستانی معرفی نموده است، در واقع هیچ قابی از ایران مدرن و صاحب فناوری در آن به کار نرفته است، درصورتی‌که تولیدکنندگان برنامه‌ای کشور ما با قاب‌بندی‌های تعمدی از جامعه ترکیه نماهای جذاب، به‌روز و دیدنی از آن به نمایش می‌گذارند. به‌واقع رایزن‌های فرهنگی رادیو تلویزیون ایران، چقدر در صادرکردن ایران حقیقی، ارزش‌ها، تمدن و فرهنگ ما به ملت‌هایی که قلباً به ما علاقه دارند کار کرده و تولید محتوا داشته‌اند.
در دنیای امروز، رسانه به‌عنوان یک ابزار مهم در جنگ‌های ترکیبی دشمن شناخته می‌شود، رسانه‌های منطقه‌ای و غربی می‌کوشند افکار عمومی را در جهت منافع خود هدایت کنند. در چنین شرایطی، ضرورت تولید محتواهای رسانه‌ای بومی و متناسب بافرهنگ و نیازهای مردم جبهه مقاومت بیش‌ازپیش آشکار می‌شود.
اولین گام در این راستا، ایجاد ظرفیت‌های تولیدی در داخل کشورهای جبهه مقاومت است، باید با بهره‌گیری از منابع انسانی متخصص و تولید محتوای رسانه‌ای باکیفیت، به جبهه مقاومت در منطقه قدرت بازدارندگی رسانه‌ای داده و با تولید مستندها، برنامه‌های خبری، فیلم‌های سینمایی و حتی استفاده از فضای مجازی روایت خود را از حقایق، تاریخ و جنگ‌ها به جهان منتقل نمایند. این اقدامات می‌تواند به تقویت هویت جمعی و وحدت در جبهه مقاومت کمک کرده و مانع دشمنان از اعمال فشارهای رسانه‌ای شود.
همچنین، همکاری‌های چندجانبه میان کشورهای جبهه مقاومت در زمینه تولیدات رسانه‌ای می‌تواند به تبادل تجارب، توانمندسازی و هماهنگی در مقابله با جنگ ترکیبی دشمن منجر شود. در این راستا، هم‌افزایی میان نهادهای رسانه‌ای کشورهای مختلف جبهه مقاومت می‌تواند به ایجاد یک شبکه رسانه‌ای قدرتمند بین‌المللی کمک کرده تا در برابر تحریف‌های خبری و افکار عمومی مغرضانه دشمن ایستادگی کند.
در نهایت باید گفت، مقابله با جنگ ترکیبی دشمن نیازمند یک استراتژی جامع است که در آن رسانه به‌عنوان یکی از ارکان اصلی در کنار سایر ابزارهای دفاعی و نظامی عمل کند، تقویت ساختارهای رسانه‌ای در جبهه مقاومت و ایجاد شبکه‌های ارتباطی مؤثر میان کشورهای مختلف این جبهه، می‌تواند به مقابله با هجمه‌های رسانه‌ای دشمن کمک کرده و قدرت منطقه‌ای و جهانی جبهه مقاومت را تقویت کند.
