امروز اهمیت و نقش درختان در حیات شهری واضح تر از هر زمانی دیگری است و حفظ آنها به عنوان یکی از مهمترین سیستم‌های حیات بخش مطرح بوده چراکه این موضوع به صورت علمی هزینه‌های به مراتب کمتری نسبت به جایگزینی یا کاشت مجدد آنها دارد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نسیم قم به نقل از شهر نیوز، یکی از روش‌های حفظ و تجدید حیات درختان اعمال انواع هرس روی آنها است، اقدامی که هر ساله شهرداری در راستای رشد و پرورش صحیح درختان، زیباسازی، نشاط‌بخشی، افزایش عمر درخت انجام می‌دهد.
البته بحث در خصوص اینکه چه درختانی هرس شوند و اینکه بهترین زمان برای انجام این اقدام چه موقع از سال است بسیار زیاد بوده چرا که کارشناسان معتقدند کار هرس اصولی نیست و باید این عملیات با اعمال نظرات کارشناسان و اساتید دانشگاه صورت بگیرد.
عملیات هرس درختان شهر قم هرساله توسط سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری انجام می‌شود.بررسی چگونگی پرورش درختان بسیار مهم و حیاتی است چراکه ممکن است در صورت صحیح بودن روش پرورش، دیگر نیاز به هرس نباشد.
هرس در فصل رشد، موجب می‌شود شیرابه درخت بیرون بزند و حشرات به سمت آن هجوم ببرند و باعث انتقال بیماری به درخت و خسارت در سال‌های آتی شود.
شهروندان باید در انجام عملیات هرس درختان تعجیل نکند زیرا هنوز برخی درختان سبز هستند و بهتر است زمانی که کاملاً به خواب زمستانی فرو می‌روند انجام شود لذا تا آخر فصل زمستان برای هرس فرصت وجود دارد و اجباری از نظر فیزیولوژیک برای درخت نیست.
چالش‌های عملیات هرس و نقش کارگران زحمتکش شهرداری قم در حفظ سلامت محیط زیست
ساعت ۶ صبح کار هرس شروع می شود ، کریم، نورخدا، اسماعیل و ایوب برای هرس درختان راهی خیابانها می شوند. یکی مسئولیت تشخیص و بریدن شاخه های خشک درختان را دارد دیگری قطعه قطعه کردن شاخه های افتاده و دسته بندی آنها. برایشان فرقی نمی کند بالا و پایین یا مرکز شهر کار می کنند آنها مامور آماده سازی درختان شهر برای یک خواب زمستانی آرام هستند.
کارگری که روی شاخه های محکم درختان مشغول تشخیص شاخه های خشک از شاخه های غیر خشک است می گوید کافیست یک جا شاخه ای به اشتباه از تنه درخت جدا شود آن وقت است که باید دیگر فاتحه درخت را خواند چرا که خشک می شود و دیگر از خواب زمستانی بیدار نمی شود. همینطور که شاخه ها را با اره دستی می برد و از فاصله زیاد به زمین پرتاب می کند رقص برگها در پیاده راه را زیباتر می کند.
شاخه های بلند و کوتاهی که دسته بندی می شوند و خروار خروار سوار خودروهای حمل ضایعات چوب می شود قرار است دوباره بازیافت و راهی چرخه مصرف شوند این بار یا در قالب در و سازه های چوبی یا در قالب کودهای گیاهی و سازه های چوبی دیگر . خلاصه این که این هرس پایان زندگی این شاخه های خشکیده نیست . چوب و سرشاخه هرس شده درختان به منظور استفاده بهینه و مجدد از بقایای گیاهی حاصل از هرس زمستانه درختان از مناطق شهر جمع آوری می‌شوند.
تبدیل ضایعات چوب به بیوکمپوست: چرخه طبیعت را با اقدامات پایدار احیا کنیم!
این بقایا به مرکز اصلی که از قبل تعیین شده، منتقل می‌شوند تا در نهایت پس از تبدیل به چیپس و گرانول، تبدیل به بیوکمپوست (کمپوست گیاهی) و استفاده در فضای سبز شهر قم به پیمانکار مربوطه تحویل می‌شود. ضمن اینکه برگ های جمع‌آوری شده نیز برای تولید خاک برگ دپو شده و در فضای سبز قم مورد استفاده قرار می‌گیرد.همه بقایای به جا مانده از هرس درختان به چرخه طبیعت باز می‌گردند، برخی تنه‌ها و شاخه‌ها نیز در مراکز به چوب نئوپان تبدیل می‌شوند. بیوکمپوست تهیه شده از لحاظ ارزش غذایی برای خاک و عملکرد بهتر آن در احیای بافت خاک از ارزش بسیار بالایی برخوردار است که با تدبیر شهرداری قم استفاده مجدد از سرشاخه منجر به استفاده از این کودها در فضای سبز شهر شده است.
حتما در زمستان چشمتان به قسمت های بریده و رنگی روی تنه درختان خورده است انگار که جای زخمی تازه باشد، این ها لایه های پوشیده با چسب و رنگ است که برای جلوگیری از خشک شدن درختان هرس شده به این شکل در می آیند اسماعیل جوانی است که این ماموریت را عهده دار است چوبی بلندتر از قد و قواره خودش که روی آن بالشتکی قرمز قرار دارد را دائما آغشته به محلول رنگ و چسب می کند و به جای شاخه های بریده می زند . وی معتقد است چون مرهم بر زخم درختان می گذارد آنها دعایش می کنند شاید به خاطر همین است که با عشق و علاقه کارش را دنبال می کند.
قطع و یا هرس درختان بدون اجازه شهرداری جرم محسوب می شود
به موجب ماده ۱ قانون اصلاح لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها مصوب ۸۸ قطع و هرس هر نوع درخت در معابرو اماکن عمومی، خصوصی واقع در محدوده و حریم شهر ها بدون اجازه شهرداری ممنوع می باشد لذا در صورتی که وجود درختان در مراکز عمومی مانع عبور و مرور و یا ایجاد ضرر و زیان و یا احتمال خسارت به ساکنین یا دیگر شهروندان شود شهروندان می تواند درخواست کتبی خود را مبنی بر قطع و یا هرس درختان مورد اشاره به واحد فضای سبز شهرداری محل تسلیم تا در کمیسیون ماده ۷ شهرداری ها مطرح و تصمیم نهایی اخذ و اقدامات قانونی انجام شود.
همچنین ماده ۶ همین قانون هرکس درختان موضوع ماده (۱) قانون گسترش فضای سبز را عالما و عامدا و برخلاف قانون مذکور قطع یا موجبات ازبین رفتن آنها را فراهم آورد،علاوه بر جبران خسارت وارده حسب مورد به جزای نقدی از یک میلیون (۱۰۰۰۰۰۰) ریال تاده میلیون (۱۰۰۰۰۰۰۰)ریال و به حبس تعزیری از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.
آموزش هرس صحیح درختان؛ راهی به سوی فضای سبز پایدار در قم
مدیرعامل سازمان سیما،منظر و فضای سبز شهرداری قم گفت: در حال حاضر، شهر قم با داشتن حدود ۲۷ میلیون متر مربع فضای سبز، از سرانه هر نفر تقریبی ۴/۲۰ متر مربع بهره‌مند است. در این مساحت، نزدیک به یک میلیون اصله از انواع درختان سازگار با شرایط اقلیمی این شهر وجود دارد که بسته به شرایط خاص، نیازمند هرس سالانه هستند.
وی اهداف اصلی هرس را شامل کاشت گونه‌های مخصوصی می‌داند که تعیین‌کننده شکل و نحوه رشد درختان هستند.
و ادامه داد: این اهداف شامل ملاحظات ایمنی و ترافیک شهری، حفظ سلامت و پایداری گیاهان است.
پیام جوادیان تأکید کرد: تربیت صحیح درخت برای رسیدن به فرم مطلوب یکی از نکات کلیدی در این فرآیند است که برای اجرای مؤثر عملیات هرس، شهرداری قم سالانه تیم نظارت و اجرایی خود را آموزش می‌دهد. این آموزش‌ها شامل کارگاه‌های عملی برای کارشناسان ناظر پیمان‌های نگهداری فضای سبز و سرکارگران می‌شود تا کیفیت هرس تضمین شود.
وی ادامه داد: هرس غیر اصولی می‌تواند آسیب جدی به رشد گیاه بزند و باعث شیوع آفات و بیماری‌ها شود.
ضایعات هرس به زغال و چیپس چوب تبدیل می‌شوند
مدیرعامل سازمان سیما،منظر و فضای سبز شهرداری قم اشاره کرد : ضایعات حاصل از هرس به طور کامل جمع‌آوری شده و برخی از آنها تبدیل به زغال یا چیپس چوب می‌شوند تا بتوانند مدیریت آب را بهبود ببخشند.
خدمات آموزشی شهرداری قم برای هرس مجتمع‌های مسکونی
وی خاطرنشان کرد : خدمات آموزشی نیز برای مجتمع‌های مسکونی ارائه می‌شود تا آنها بتوانند از اصول فنی لازم برای هرس مطلع شوند. اگر مجتمع‌هایی نیازمند کمک باشند، شهرداری با معرفی پیمانکارانی که نیروهای آموزش‌دیده دارند آماده همکاری خواهد بود.
جوادیان تأکید کرد: قبل از هرگونه عملیات هرس باید هماهنگی لازم با سازمان سازمان سیما،منظر و فضای سبز شهرداری قم انجام گیرد تا آسیبی به درختان موجود نرسانیم.
به گفته وی، هدف نهایی همه این تلاش‌ها حفظ سلامت محیط زیست شهری و ارتقای کیفیت زندگی ساکنان شهر قم است.
