آلودگی این روزهای هوای قم نفس شهر را تنگ کرده و نسخه‌های تکراری مسئولان هم راه به جایی نبرده و حالا مردم چشم انتظار باد و باران هستند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نسیم قم، این روزها دوباره هوای قم حال خوشی ندارند و همانند روزهای داغ تابستان و برخی اوقات بهار، هوا ناسالم است. مسئله‌ای که تقریبا هر ساله با گردش فصل گرما و سرما تکرار می‌شود و نفس شهر تنگ شده است.
اما جلسات و وعده‌های متنوع و تقریبا تکراری مسؤلان و متولیان محترم هم راه به جایی نبرده و در واقع آنچنان که باید خروجی نداشته است و مردم همچنان شاهد هوای ناسالم هستند.
محمدحسین بازگیر در گفت‌وگو با خبرنگار نسیم قم با اشاره به شرایط ناسالم هوای این شهر در روزهای اخیر، اظهار داشت: سالانه معمولا ۷۰ روز هوای ناسالم در استان داریم که امسال تاکنون ۵۸ روز ثبت شده است.
ثبت ۵۸ روز هوای ناسالم در قم طی امسال
وی در مورد علت این آلودگی هوا، افزود: قم در روزهای سرد سال به دلیل وارونگی دما با بحران آلودگی هوا مواجه می‌شود.
مدیرکل محیط‌زیست استان قم در توصیف آلودگی هوا در استان بیان کرد: آلودگی هوا در قم در دو بخش تابستان و گردوغبار و بخش دیگر مربوط به زمستانه و وارونگی دما و فعالیت‌های متحرک صنعتی کارخانجات، خودروها و موتورسیکلت‌ها است.
وی توسعه نامتناسب صنایع و افزایش جمعیت، در کنار کیفیت پایین سوخت و خودروها، را از مهم‌ترین عوامل آلودگی هوای قم در نیمه دوم سال دانست و گفت: در چنین شرایطی همکاری و مشارکت تمامی بخش‌ها برای کاهش آلودگی هوا امری اجتناب‌ناپذیر است.
بازگیر با اشاره به مصوبه کارگروه اضطرار آلودگی هوا، خاطرنشان کرد: هنگامی که شهر به دلیل آلودگی تعطیل می‌شود، فعالیت واحدهای آلاینده، به‌ویژه کارگاه‌های تولید مصالح ساختمانی از قبیل شن و ماسه، آهک، آجر، گچ، آسفالت و بتن آماده نیز باید تا زمان کاهش آلودگی به حالت تعلیق درآید.
آلودگی تابستانه و زمستانه هوا در قم
مدیرکل محیط‌زیست استان قم با تأکید بر ضرورت همکاری مردم و دستگاه‌های اجرایی برای عبور از این شرایط بحرانی، ابراز امیدواری کرد که با تغییر شرایط جوی و کاهش آلاینده‌ها، هوای قم به وضعیتی پاک و مطلوب بازگردد.
وی بیان کرد: طبق مصوبه کمیته اضطرار آلودگی هوای استان قم، فعالیت واحدهای آلاینده، به‌ویژه کارگاه‌های تولید مصالح ساختمانی، باید به‌طور موقت و تا بهبود شرایط متوقف شود.
بازگیر در زمینه حل بحران گردوغبار کارهای زیادی از جمله مطالعه برای شناسایی منشأ این عوامل انجام شده است. در استان قریب به ۳۰۰ هزار هکتار عرصه شناسایی و با نقشه‌ها و اطلاعات دقیق تهیه شده است.
مدیرکل محیط‌زیست استان قم بیان کرد: از سطح این عرصه‌ها ۱۳ هزار تن گردوغبار تولید می‌شود که برای مدیریت آن‌ها یک برنامه عمل و به علاوه شرح وظایف همه دستگاه‌ها اجرایی احصا شده است. مراحل مختلف این برنامه برای تصویب در ستاد ملی گردوغبار کشور و شورای برنامه‌ریزی استان طی کرده و به تصویب رسیده است.
وی در بیان اولویت‌بندی پیش‌بینی شده برای عرصه‌های گردوغبار استان عنوان کرد: ما در بخش اولویت‌دار به حدودی ۳۰ تا ۴۰ هزار هکتار از این عرصه ۳۰۰ هزار هکتاری معادل ۱۰ درصد، به عنوان کانون‌های بحرانی و فوق بحرانی معرفی شدند. این عرصه‌ها بیش‌ترین آثار و پیامدها را برای استان ایجاد می‌کنند.
علت ریزگردها و وارونگی دما در قم
بازگیر با تاکید بر این که عرصه‌های بحرانی و فوق بحرانی قالبا در شرق استان قرار گرفته‌اند، تصریح کرد: تنها ۱۰ درصد از این عرصه‌های شناسایی شده که عامل ایجاد گردوغبار ۶۰ تا ۷۰ روز در سال استان هستند. این محدوده‌های بحرانی در مسیر قالب از شرق استان به سمت مرکز قرار دارند.
مدیرکل محیط‌زیست استان قم عنوان کرد: با توجه به اختصاص نیافتن حقابه‌ها و وجود خشکسالی، برگردان این وضعیت به حالت طبیعی یک کار پرهزینه، پردامنه و همه‌گیر است.
وی گفت: ما مسئولانه باید کویر مسیله، دریاچه نمک و تالاب مره را حفاظت کنیم و تمام عرصه‌های آسیب‌دیده بیابان شده را با مدیریت صحیح مانند ایجاد بادشکن، درختکاری و در صورت لزوم خاکپوش (مالچ‌پاشی) احیا کنیم.
بازگیر تصریح کرد: ما ۲۲ دستگاه متولی در این زمینه هستیم که باید با تعاون و همکاری به فعالیت بپردازیم.
مدیرکل محیط زیست استان قم اظهار داشت: ما در حوزه تکالیف و اختیارات قانونی دستگاهی خود، باید با منابع آلاینده برخورد کنیم. تاکنون بیش از ۱۰۰ منبع آلاینده را شناسایی کرده و پیگیری‌های لازم را در حدود اختیارات خود انجام داده‌ایم.
۱۰۰ منبع آلاینده هوای قم
کارشناسان می گویند: عوامل انسانی که سبب تشدید پدیده وارونگی هوا می‌شوند، شامل ترافیک و حمل‌ونقل است که آلودگی‌های ناشی از خودروها را در سطح زمین حبس می‌کند، صنایع و نیروگاه‌ها که با استفاده از سوخت‌های فسیلی آلودگی‌های زیادی را به جو وارد می‌کنند و باعث تجمع آلاینده‌ها در جو می‌شوند.
همچنین استفاده از سوخت‌های فسیلی در خانه‌ها و آتش‌سوزی‌های کشاورزی نیز به تشدید این پدیده کمک می‌کند. کاهش فضای سبز به‌دلیل توسعه شهری، که موجب کاهش جذب آلاینده‌ها توسط گیاهان می‌شود، و اجرای ضعیف سیاست‌های کنترل آلودگی و ضعف در نظارت بر صنایع و حمل‌ونقل عمومی نیز از دیگر عوامل مؤثر در بروز و تشدید وارونگی هوا هستند. این عوامل به‌طور همزمان شرایطی را ایجاد می‌کنند که آلودگی در سطح زمین باقی می‌ماند و کیفیت هوا به شدت کاهش می‌یابد.
به باور صاحب‌نظران، برای کاهش و مدیریت وارونگی هوا، می‌توان مجموعه‌ای از اقدامات عملیاتی در حوزه‌های مختلف انجام داد. در بخش حمل‌ونقل، توسعه و ترویج استفاده از حمل‌ونقل عمومی، دوچرخه‌سواری، و خودروهای برقی یا هیبریدی ضروری است. در حوزه صنعتی، نصب فیلترهای پیشرفته و کاهش استفاده از سوخت‌های فسیلی از طریق جایگزینی با انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی و بادی اهمیت دارد.
راهکار عبور از آلودگی هوای قم چیست؟
همچنین، مدیریت بهینه مصرف انرژی در ساختمان‌ها با استفاده از سیستم‌های گرمایشی کارآمد و عایق‌بندی مناسب می‌تواند مؤثر باشد. ایجاد فضای سبز شهری و کاشت درختان نیز نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا دارد. در نهایت، فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی عمومی از طریق رسانه‌ها برای مشارکت شهروندان در کاهش منابع آلودگی و رعایت قوانین مرتبط بسیار حائز اهمیت است.
با تعطیلی برخی ادارات و کاهش فعالیت‌های روزمره بدلیل آلودگی شدید، شاید فرصتی برای کاهش آلودگی فراهم شود، اما راه‌حل اساسی در اتخاذ سیاست‌های بلندمدت و اقدامات فوری از سوی مسئولان و مشارکت عمومی نهفته است. توسعه حمل‌ونقل پاک، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، گسترش فضای سبز و ارتقای فرهنگ زیست‌محیطی، کلید رهایی از این بحران هستند. قم با همه زیبایی‌های پاییزی‌اش، در انتظار آسمانی پاک‌تر و نفسی سبک‌تر است.
و حالا مردم چشم انتظار بارش برف و باران هستند تا شاید چند روزی هوای سالم تنفس کنند و نیازی به ماسک و ماندن در خانه نداشته باشند.
منبع: خبرگزاری تسنیم استان قم/
