بیشتر کلان‌شهرها از جمله قم برای مناسب‌سازی معابر و ساختمان‌های شهری نیاز به سرعت بیشتری در امور اجرایی دارند تا شهرهایی مناسب برای حضور تمام گروه‌ها داشته باشیم، با این وجود دستیابی به این مهم هنوز با چالش‌هایی روبه‌رو است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نسیم قم به نقل از شهر نیوز، نفس زنان راه خود را در میان خودروها و موتورسیکلت‌های پارک شده در پیاده‌رو باز می‌کند، باید از خیابان عبور کند و مسیر میانه بلوار محصور شده است و پل عابر پیاده نیاز به پاهایی دارد که توان بالا رفتن از ۵۰ پله را داشته باشند.
با نگاهی ناامیدانه تلاش می‌کند تا از نهر کنار خیابان عبور کند اما نهر نیز پل مناسبی ندارد؛ خودروهای عبوری وضعیت مناسبی برای سوار کردن یک کم‌توان جسمی و حرکتی ندارند و منتظر اتوبوس می‌شود.
شاید اتوبوس از انواعی باشد که بتواند با کمک دیگران سوارش شود، اما ایستگاه اتوبوس با محلی که او ایستاده فاصله دارد؛ عصایش را زیر دستانش جابه‌جا می‌کند و راه ایستگاه اتوبوس را در پیش می‌گیرد…
بارها شنیده‌ایم زندگی در شهرهای امروز برای مردهای جوان طراحی شده و بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها، طراحی‌ها و ساختارهای کالبدی شهر متناسب با نیازهای کودکان، افراد سالخورده و بانوان نیست چه برسد به گروه‌های کم‌توان و معلولانی که با نیازهای خاص بخشی از جامعه شهری را تشکیل می‌دهند.
وجود بیش از ۸۰۰۰ معلول در شهر قم
به گفته سید صادق میره‌ای، مدیرکل بهزیستی استان قم در این استان ۸۰۰۰ فرد معلول زندگی می‌کنند که ۲۵۰۰ نفر به مراقبت ویژه نیاز دارند و توسط خانواده‌ها مراقبت می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه حقوق اجتماعی افراد کم توان در جامعه باید حفظ شود می‌گوید: معلولان باید بتوانند از شغل، مسکن و شرایط مناسب برای حضور اجتماعی برخوردار شوند و همچون دیگر اعضای جامعه زندگی مناسبی داشته باشند.
مدیرکل بهزیستی استان قم با اشاره به اینکه در این استان ۶۰۰۰ معلول به خدمات مالی دولت متصل شده‌اند، عنوان می‌کند: یکی از نکات مهم این است که شرایطی فراهم شود تا این افراد بتوانند امور شخصی خود را پیش ببرند و بدون نیاز به دیگران در سطح شهر تردد کنند.
افراد نابینا و کم‌بینا یکی از گروه‌های معلولان در جامعه هستند که اگر ساختار شهری، امکانات شهروندی و شرایط فرهنگی برای حضورشان مناسب باشد، می‌توانند بدون دغدغه به زندگی اجتماعی خود ادامه دهند.
سازمان‌های مردم نهاد نیازمند حمایت هستند
حجت‌الاسلام منصور رضوانی، مدیر کانون نابینایان جلوه امید با اشاره به اینکه حمایت از سازمان‌های مردم نهاد برای ارائه خدمت به افراد نابینا و کم‌بینا مسئله مهمی است، وجود ۲۸۰۰ نابینا و کم‌بینا در شهر قم را برای دستگاه‌های اجرایی مسئولیت‌ساز می‌داند و تاکید می‌کند: کشف و به فعلیت رساندن استعداد نابینایان نیازمند ایجاد بسترهای لازم و مهم‌ترین خواسته جامعه نابینایان اجرای دقیق قانون حمایت از معلولان است.
به گفته مدیر کانون نابینایان جلوه امید قم، نابینایان ماهانه تنها ۹۶۰ هزار تومان مستمری دریافت می‌کنند که برای گذران زندگی ناکافی است.
وی عنوان می‌کند: هم اینک جامعه نابینایان استان قم از داشتن یک مرکز و مکان خصوصی برای ارائه خدمات توان‌بخشی و آموزشی محروم هستند و بستر لازم وجود ندارد.
فاصله وضعیت شهر قم برای معلولان با استانداردهای جهانی
نرجس نیازمند، رئیس کمیسیون بانوان و خانواده شورای اسلامی شهر قم حفظ حقوق افراد کم‌توان در جامعه را از مهم‌ترین رسالت‌های مدیریت شهری می‌داند و در این زمینه به اهمیت مناسب سازی معابر شهری اشاره می‌کند.
به گفته وی، شهرداری قم سال گذشته بودجه مناسبی برای مناسب‌سازی معابر برای افراد نابینا اختصاص داده است، اما هنوز فاصله زیادی با استانداردهای جهانی در مناسب‌سازی فضاهای شهری داریم.
رئیس کمیسیون زنان و خانواده شورای اسلامی شهر قم عنوان می‌کند: تردد در بعضی معابر نه تنها برای افراد دارای معلولیت بلکه حتی برای افراد سالم نیز دشوار است که امیدواریم با برنامه‌ریزی دقیق و میان‌مدت از سوی مجموعه خدمات شهری و معاونت عمرانی شهرداری قم، شاهد بهبود شرایط در این زمینه باشیم.
شهرداری قم طی سال‌های گذشته با اجرای نهضت بهسازی پیاده‌روهای شهری به ویژه در هسته مرکزی شهر، توانسته است گام‌هایی را در مسیر بهبود وضعیت محیط شهری برای حضور افراد کم توان بردارد.
تنها سال گذشته پروژه‌هایی همچون بهسازی پیاده‌روی خیابان ۱۹ دی، خیابان مولوی، خیابان آیت الله طالقانی، خیابان هدف و خیابان شهید کیوانفر انجام و این پیاده‌روهای استاندارد برای تردد افراد کم‌بینا نیز مناسب‌سازی شده است.
از طرفی خرید اتوبوس‌های شهری که مناسب تردد معلولان و افراد کم توان باشد در سال‌های گذشته در دستور کار قرار گرفته است و تمام اتوبوس‌های شهری جدید با این نگاه خریداری می‌شود.
مکانیزه‌سازی ۲۰ پل عابر پیاده از دیگر اقدامات شهری برای مناسب‌سازی فضای شهر است که در بودجه سال جاری پیش‌بینی شده و توسط معاونت فنی و عمرانی در دست اجرا است.
رشد بودجه شهرداری قم در حیطه مناسب‌سازی
آنطور که مجید متین‌فر، معاون شهرسازی و معماری شهرداری قم می‌گوید: در حال حاضر ۸۰ درصد معابر شهر قم برای حضور افراد کم‌توان مناسب‌سازی شده است، این کار بر مبنای اولویت‌بندی مسئله براساس حضور افراد کم‌توان در نقشه شهر انجام می‌شود، به نحوی که محل زندگی معلولان در نقشه شهر نشانه‌گذاری شده است و هر کجا تراکم این حضور بیشتر باشد، مسائل مرتبط با مناسب‌سازی جدی‌تر پیگیری می‌شود.
به گفته وی، به منظور تسهیل در رفت‌وآمد روشندلان و معلولان جسمی حرکتی، کودکان، زنان‌باردار و افراد کهنسال یکی از مهم‌ترین اقدامات که در شهرداری قم انجام شده، تهیه و پیگیری فرایند اختصاص اعتبار به مناسب‌سازی در سازمان‌ها و مناطق هشت‌گانه شهرداری است.
معاون معماری و شهرسازی شهرداری قم تاکید می‌کند: بودجه مناسب‌سازی معابر شهری از سال ۱۴۰۰ تا سال جاری جهش و رشد قابل توجهی داشته که این موضوع نشان دهنده اهمیت مسئله در دیدگاه مدیریت شهری است.
متین‌فر با اشاره به اینکه این بهسازی شامل گذرگاه‌های پل، خط‌کشی معابر، تسطیح پیاده‌راه‌ها، خط‌کشی مخصوص نابینایان و علامت‌گذاری مخصوص افراد معلول در اماکن عمومی، بوستان‌ها، معابر اصلی شهری و ورودی اماکن درمانی است، می‌گوید: گستردگی کار در این حوزه بسیار زیاد است و شهرداری حساسیت خود را در صدور پایان‌کار، پروانه‌های ساختمانی و تجاری با رعایت بهسازی فضا برای جامعه هدف افزایش داده است.
احداث بوستان مختص افراد اوتیسم و کم‌توان
لیلی نیک خلق‌احمدی، مدیرکل فنی و طراحی شهرداری قم از طراحی و ساخت بوستان‌های ویژه افراد با نیازهای خاص در سطح شهر قم خبر می‌دهد و عنوان می‌کند: مناسب‌سازی بوستان اصناف شهر قم برای کودکان مبتلا به اوتیسم انجام شده است.
وی می‌افزاید: بوستان ویژه افراد کم بینا و بوستان‌هایی ویژه معلولان در دست طراحی و احداث است، همچنین تمام بوستان‌های شهری و ابنیه شهرداری قم بر مبنای نیازهای گروه‌های مختلف از جمله افراد کم توان طراحی می‌شود.
مدیرکل فنی و طراحی شهرداری قم خاطرنشان می‌کند: در ماده ۶ آئین‌نامه اجرایی قانون حمایت از معلولان مطرح شده است که تمام دستگاه‌های مشمول موظف هستند از زمان لازم‌الاجرا شدن این آئین‌نامه، ساختمان‌ها و اماکن قانون را برای دسترس‌پذیری افراد دارای معلولیت به خدمات مطابق با ضوابط مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مناسب‌سازی کنند.
