امامزاده موسی مبرقع (ع) چهارمین مقصد گردشگری مذهبی کشور است که پروژههای بهسازی آن هنوز اجرا نشده است. بهسازی این مکان میتواند بهبود اقتصاد قم و جذب گردشگران داخلی و خارجی را به همراه داشته باشد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نسیم قم به نقل از شهر نیوز،, در کنار حرم مطهر کریمه اهل بیت فاطمه معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران امامزاده مهمی در هسته مرکزی شهر قم قرار دارد که به امامزاده موسی مبرقع (ع) که فرزند بلافضل حضرت جواد الائمه است و شیعیان و زائرانی برای زیارت این امامزاده مکرم از مسافت های طولانی طی مسیر می کنند اما با ورود به این امامزاده در ابتدای امر زائر تنها مخروبه هایی را می بینید که ممکن است خاطره شیرینی نباشد.
سوای از بارگاه نورانی دخت موسی بن جعفر، اخت الرضا حضرت فاطمه معصومه (س)،از میان ۴۴۴ امامزادهای که در شهر مقدس قم آرمیدهاند، هیچیک به جایگاه و منزلت معنوی امامزاده موسی مبرقع (ع) نمی رسند مقام والای معنوی این امامزادهای که فرزند بلافصل جوادالائمه (ع) است و در بیت امامت پرورش یافته؛ موجب شده تا حرم ایشان بعد از حرم بانوی کرامت و مسجد مقدس جمکران به قطب زیارتی دیگری در شهر مقدس قم مبدل شود و زائرانی که در شهر قم حضور می یایند به خصوص زائرانی از کشورهای مختلف از جمله هند، پاکستان و عراق، به حرم این امامزاده نیز مشرف شوند و ایشان را زیارت کنند.
روایتی کوتاه از سیره و زندگانی حضرت موسی مبرقع (ع)
موسی مبرقع شش ساله بود که پدربزرگوارش امام جواد (ع) به شهادت رسید که بعد از آن، نزد برادر بزرگترش امام هادی (ع) پرورش یافت. با فراگیری معارف و احکام دینی از برادر به کمالات بالایی دست یافت تا جایی که شیعیان، ایشان را به عنوان امامزادهای عالم و آراسته به فضیلت میشناختند.
او همواره خود را مطیع برادرش امام هادی (ع) میدانست و به دلیل منزلت فوق العاده ای که برای برادر خود قائل بود، مراجعات و سوالاتی که از وی می شده را به امام هادی (ع) ارجاع میداد تا از این طریق توجه شیعیان را به مقام امامت ایشان بیشتر جلب کند.موسی مبرقع درهنگام امامت پدر و برادر خود میدید که شخصیتهایی از شیعیان قم با آن بزرگواران در ارتباط بودند دانست که قم در این زمان از مهمترین مراکز شیعه به شمار میرود.
او به صورت ناشناس وارد قم شد و به همین دلیل بزرگان عرب شهر از آنجا که وی را نمیشناختند نه تنها به استقبالش نرفتند، بلکه پیام دادند که باید این شهر را ترک کند که ایشان هم مقاومتی نکرد و عازم شهر کاشان شد پس از آنکه بزرگان و روسای طوایف عرب شهر قم، نسبت به موسی مبرقع شناخت پیدا کردند به شهر کاشان رفتند و از وی عذرخواهی و برای حضور در شهر قم از او دعوت کردند که البته با اصرار فراوان آنان در نهایت پذیرفت و سپس در میان استقبال با شکوه قمیها وارد این شهر شد و برای ایشان خانهای در محله چهل اختران قم که هم اکنون محل دفن ایشان است خریداری کردند و در اختیارش گذاشتند.
امامزاده موسی مبرقع چهل سال در قم اقامت داشت و در طی این مدت همواره مورد تکریم اهالی قم، علما و بزرگان شهر بود و سرانجام در سال ۲۹۶ قمری و در سن ۸۲ سالگی از دنیا رفت و پس از تشییع با شکوه توسط شیعیان در همان محل اقامتش تدفین شد اما منطقه ای که این امامزاده مکرم در آن مدفون است از محلات تاریخی و مهم استان قم به شمار می رود.
چهل اختران؛ محله ای تاریخی که زمانی پاتوق سادات مهم بود
منطقه چهل اختران محله ای قدیمی است که در آن چهل ستاره از سادات مهم و از نوادگان پیامبر اسلام (ص) در آن دفن شده اند این محله که در خیابانی به نام آذر قم قرار دارد مهم تر این که این محله تاریخی نقش مهمی در شکل گیری انقلاب اسلامی داشته است و در گوشه گوشه آن سادات مهمی زندگی می کنند.
در این محله زیبا که جاذبه های تاریخی مانند محله پامنار، بازار کهنه و امامزاده شاه حمزه قرار دارد قدیمی ترین تکیه و هیات قم به نام چهل اختران نیز در آن فعالیت دارد هیاتی که دسته این هیئت ۱۵۰ سال است که در روز عاشورا مسیر مزار پسر امام جواد(ع) و بقعه چهل اختران در خیابان آذر تا حرم حضرت معصومه(س) را میپیماید. این دسته پس از نماز ظهر عاشورا حرکتش را به سوی حرم آغاز میکند.
مهم ترین جاذبه این محله تاریخی وجود امامزاده موسی مبرقع (ع) معروف به چهل اختران است که به عنوان سومین مقصد گردشگری مذهبی قم و چهارمین حرم زیارتی کشور به شمار می رود و گردشگرانی از ایران اسلامی و کشورهای اسلامی برای زیارت به این امامزاده مشرف می شوند اما متاسفانه این امامزاده با وجود اهمیتی که برای قم و کشور دارد آن طور که باید و شاید به آن توجه نشده است و پروژه هایی برای بهسازی آن تعریف شده است که طی سالیانی هنوز کاملا اجرا نشده است.
سرعت بخشیدن به اجرای پروژه های ساماندهی خواسته ساکنان محله
با گذری بر محله چهل اختران و گفت وگو با ساکنان آن همه منتظر ساماندهی و سرعت بخشیدن به اجرای پروژه های این محله به ویژه امامزاده موسی مبرقع (ع) هستند چرا که با گذر بر اطراف این محله مخروبه ها چهره این منطقه را نازیبا کرده است و با توجه به گذر گردشگران خارجی در جذب گردشگران مذهبی ممکن خلل هایی ایجاد کند.
یکی از قدیمی های این منطقه معتقد است؛ متاسفانه اجرای طرح چندین سال است به طول انجامیده و هر مرتبه پس از مقداری کار عمرانی به یکباره طرح برای چند ماه تعطیل می شود در حالی که این اطراف مخروبه هایی وجود دارند که چهره محله و اطراف این امامزاده را نازیبا کرده است.
سید رضا استادی می افزاید: وجود بناهای تخریب شده که به صورت خرابه در آمده است چهره نازیبایی را برای منطقه چهل اختران قم که بسیاری از سادات و خانواده شهیدان در آن ساکن هستند بوجود آورده است.
یکی از بانوان قدیمی ساکن در این منطقه بیان می کند: چهل اختران یکی از مناطقی بوده که از گذشته های دور به خوبی و نیکی از آن و ساکنانش یاد می شده اما اکنون به هنگام ورود به این محله شاهد تل هایی از خاک و خانه های خراب شده هستیم در حالی که گردشگرانی از عراق، پاکستان و لبنان و از سراسرکشور برای زیارت به این منطقه می آیند به جای این که چهره این منطقه را زیبا ببننید با مخروبه هایی روبرو می شوند که به یاد مناطق جنگی خواهند افتاد اینجا سومین حرم مهم قم می باشد باید بیشتر به آن توجه شود.
برای بررسی آخرین وضعیت پروژه های بهسازی چهل اختران به سازمان توسعه و بهسازی اطراف حرم رفته و جویای کیفیت اجرای آن ها می شوم.
تعریف ۴ ریز پروژه برای بهسازی امامزاده موسی مبرقع(ع)
مدیرعامل سازمان بهسازی و نوسازی اطراف حرم مطهر می گوید: آستانه موسی مبرقع (ع) طبق فرموده مقام معظم رهبری چهارمین قطب زیارتی کشور و سومین مکان مذهبی در قم به شمار می رود به همین دلیل زائرانی از سراسر ایران و کشورهای اسلامی به ویژه کشور پاکستان و هند که ارادت خاصی به این امامزاده دارند هستیم .
علیرضا خاکی می افزاید: با هدف ساماندهی و بهسازی فضای این امامزاده برای زائران و اهالی محله ۴ ریز پروژه تعریف شده است که برای این امر پروژه صحن مطهر کف سازی آن شروع و اعتبارات آن از سوی اداره کل راه وشهرسازی تامین شده است زمانی مشکلات تملکی وجود داشت که برطرف و در کنار صحن پارکینگی هم در حال احداث است که از سوی شهرداری برنامه های تملکی آن اجرا شده است موضوع سوم تملک دو پلاک برای توسعه شبستان به هم پوسته بوده که بحث تملکی آن صورت گرفته و از سوی هیات امنای امامزاده و اوقاف در حال پیگیری است.
به گفته وی؛ در بحث اتصال چهل اختران به محور نوبهار که از دروازه ری شروع می شود یک خیابان ۱۶ متری در نظر گرفته شده است با وجود معابر کم عرضی که دارد ادامه آن از محور چهل اختران اجرا می شود که بعد از اخذ مجوز با پیگیری های صورت گرفته از اداره کل میراث فرهنگی طرح چند ماهی است ابلاغ آن شروع شده است و با تملک صورت گرفته می تواند در روان سازی و دسترسی بودن به اهالی محله کمک کند .
خاکی عنوان می کند: با تملک ۲ پلاک مجاور امامزاده موسی مبرقع (ع) توسط منطقه یک شهرداری قم، امکان توسعه و تأمین زیرساختهای زیارت برای این مجموعه زیارتی و فرهنگی پس از سالها مقدور شد از آنجا که قسمتی از این طرح معطوف به توسعه فضای قدسی امامزاده موسی مبرقع (ع) بود، علیرغم تأمین منابع پشتیبان، به علت مشکلات حقوقی و ملکی توسط متولیان مربوطه امکانپذیر نبود.
وی می افزاید: پروژه جدیدی هم شروع شده است و با توجه به تملک خانه توکلی از سوی شهرداری این سازمان با معاونت شهرسازی مقرر شده است یک موزه فرهنگی احداث شود با احداث این موزه فرهنگی که در ارتباط با مسائل عاشورا و تکایاهای استان قم خواهد بود می تواند در جذب گردشگر تاثیر گذار باشد.
اما با توجه به سالروز وفات این امامزاده مکرم برنامه هایی از سوی سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قم به همراه تولیت این آستانه قرار است برگزار شود.
اتمام تملکات بازگشایی صحن امام زاده موسی مبرقع
محمدحسین علی اکبری در گفتگویی با اشاره به آغاز طرح امامزاده چهل اختران از سالهای گذشته به صورت مشارکتی بین شهرداری و اداره کل راه و شهرسازی گفت: این طرح بر اساس مصوبات بالا دستی ابتدا ۴.۳ دهم هکتار بود که با هدف سرعت دهی، به ۲.۲ دهم هکتار تقلیل یافت.
وی با بیان اینکه ۲و۲ دهم هکتار از اراضی تملک شده شامل ۷ هزار متر مربع شبستان، ۱۲ هزار متر مربع صحن و ۳هزار و ۲۰۰ متر مربع پارکینگ است گفت: پارکینگ این طرح با ظرفیت ۸۵ دستگاه سواری و ۷ دستگاه اتوبوس آزادسازی و در اختیار شهروندان و مسافران قرار گرفت.
مدیر منطقه یک شهرداری قم با بیان اینکه تمام ۱۵۰ پلاک درگیر طرح توسعه امامزاده چهل اختران صد در صد تملک شده گفت: تنها دو پلاک مجاور امامزاده موسی موقع باقی مانده بود که از طریق اعمال ماده ۸ اقدام شده و با واریز ۲۰ میلیارد تومان به صندوق دادگستری یک پلاک آزاد شده است.
وی افزود: تنها یک پلاک باقی مانده که درصددیم با آزادسازی این پلاک تا پایان امسال تمام طرحهای مربوط به بازسازی و توسعه امامزاده چهل اختران و موسی مبرقع به بهرهبرداری برسد.
علی اکبری با اشاره به اینکه منابع مالی تملک این طرح با همکاری و هماهنگی استاندار، مدیرکل راه و شهرسازی و شهرداری از ردیف اعتبارات اراضی ۴۸ هکتاری است از احداث خیابان ۱۶ متری در طرح چهل اختران خبر داد و گفت: ۴۸ پلاک برای احداث این خیابان باید تملک شود.
وی با اشاره به تملک خانه توکلیها از سوی شهرداری افزود: خانه تاریخی توکلیها در نزدیکی امامزاده موسی مبرقع، به زودی پس از بازسازی و احیا در اختیار مردم قرار خواهد گرفت.
اولین همایش ملی سوگواره امامزاده موسی مبرقع(ع)
مدیر گردشگری سازمان فرهنگی اجتماعی و ورزشی شهرداری قم می گوید: اولین همایش ملی سوگواره امامزاده موسی مبرقع(ع) با حضور شعرای آیینی کشور و به میزبانی شهر مقدس قم برگزار می شود با وجود این که این همایش برای اولین بار در سطح ملی برگزار می شود، اما ظرف کمتر از ۱۴ روز از دادن فراخوان به شعرای آیینی کشور، آثار بسیار خوبی از شاعران اهل بیت(ع) در مدح و منقبت امامزاده موسی مبرقع(ع) ارسال شد و به این ترتیب کمبود شعری که در خصوص این امامزاده جلیل القدر وجود داشت تا حدی کاسته شد.
حمید نادری می افزاید: آستان مقدس امامزاده موسی مبرقع(ع)، هیئت عاشقان حضرت محسن(ع)، بنیاد دعبل خزایی، جامعه مداحان قم، انجمن نغمه سرایان آل محمد(ص)، مجمع هیئات مذهبی استان قم، مجمع مداحان آذری زبان قم، کانون مداحان خادمیار رضوی استان قم، سازمان بسیج مداحان و شاعران سپاه علی بن ابی طالب(ع)، سازمان فرهنگی و هنری شهرداری قم و … از مشارکت کنندگان در برگزاری اولین همایش ملی سوگواره حضرت موسی مبرقع(ع) هستند وهدف از این سوگواره معرفی هرچه بهتر شخصیت حضرت موسی مبرقع(ع) و آستان مقدس این امامزاده واجب التعظیم به مردم است.
وی بیان می کند: شاعرانی از قم، اصفهان، تهران، خراسان، زنجان، فارس، کرمانشاه، آذربایجان غربی و مرکزی در این سوگواره حضور دارند.