طبق قانون کلانشهرهای کشور باید هر شش ماه یک‌بار گزارش تفریغ بودجه خود را برای عموم منتشر کنند تا تمام شهروندان و ذی‌نفعان نسبت به شاخص‌های اساسی عملکردی شهرداری اطلاع داشته باشند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نسیم قم به نقل از شهر نیوز، بودجه‌بندی یکی از مهم‌ترین امور در مدیریت شهری است که می‌تواند شاخص کارآمدی و کارایی یک دستگاه باشد و با نقش‌آفرینی ذی‌نفعان، جلوه‌گر برنامه‌ریزی شهری متناسب با نیازها باشد.
امروزه بودجه شهرداری‌ها از مهم‌ترین اموری است که شوراهای شهر به آن رسیدگی می‌کنند و نسبت به آن حساسیت دارند تا مدیریت محلی در مسیر صحیح پیشبرد امور اجرایی و زیرساختی قرار داشته باشد.
نیمه نخست امسال فصلی بود که امور مهمی از جمله تغییر دولت و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری همزمان با تغییر ترکیب مجلس شورای اسلامی به وقوع پیوست و در بیشتر وزارتخانه‌ها و نهادهای حاکمیتی شاهد تغییرات مدیریتی چشمگیر بودیم، این مسئله بر مدیریت‌های محلی نیز اثر گذاشته و موجب شد استانداری‌ها نیز نیمی از فرصت خود را به برگزاری انتخابات و نیم دیگر را به آمادگی برای تحولات بگذرانند.
مدیریت شهری اما در این میان تلاش کرده تا مسیر پرقدرت خود را حفظ کند و شهرداری به عنوان یک نهاد عمومی اثرگذار در کیفیت زندگی شهروندان، از مسیر خود برای ارتقای سطح کیفی و کمی خدمات به شهروندان منحرف نشود. این موضوع را می‌توان در تحقق شاخص‌های اصلی بودجه سالیانه شهرداری‌ها بررسی و درباره آن به قضاوت پرداخت.
۲۸ درصد منابع در شهرداری مشهد جذب شد
شهر مقدس مشهد که در انتهای سال گذشته با تدوین بودجه ۵۶ هزار میلیارد تومانی سر و صدای زیادی را در حوزه پیشرفت ریالی بودجه سالانه شهری به پا کرد، این روزها در تکاپو برای تحقق این اعداد است.
حسین حسامی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر مشهد درباره میزان تحقق بودجه طی شش ماه نخست سال جاری در شهرداری مشهد اظهار کرد: بر اساس آخرین گزارش شهرداری محترم در کمیسیون تلفیق شورای اسلامی شهر مشهد، میزان تحقق سرجمع منابع جذب شده ۲۸ درصد است.
وی گفت: اصلاح بودجه بر اساس برنامه‌زمان بندی شهرداری در حال انجام است و مقرر شده است تا اواسط آبان ماه ۱۴۰۳، به شورای اسلامی شهر ارائه خواهد شد.
رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر مشهد با اشاره به منابع مورد نیاز اصلاح بودجه افزود: برای شهرداری‌ها منابع درآمدی از محل قانون درآمد پایدار از قوانین و مقررات بالادستی پیش بینی شده است، مانند اوراق مالی اسلامی که شورا و شهرداری پیگیری‌های متعدد و ویژه ای در این خصوص داشته‌اند، پیگیری وصول طلب شهرداری از محل مالیات بر ارزش افزوده، عوارض و بهای خدمات مصوب شورا، پیگیری مصوبه سفر ریاست محترم جمهور در سال ۱۴۰۱، جذب سرمایه گذار در قالب مصوباتی اندیشیده شده است تا بتوان شاهد اجرای پروژه‌های نیمه تمام و سایر پروژه‌های شاخص تعریف شده شورا باشیم.
عضو هیئت رئیسه شورای شهر مشهد افزود: از جمله پروژه‌هایی که از این مسیر باید تأمین اعتبار شود، افتتاح فاز ۱ خط ۳ قطاری شهری، تأمین ۱۰۰ دستگاه اتوبوس آلمانی مدل ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، افتتاح اتمام پروژه‌های زود بازده ۲،۳ با محوریت محلات هدف بازآفرینی و حاشیه شهر، نهضت ۴ میلیون متر مربع آسفالت، پیگیری تأمین واگن برای خط ۱ قطار شهری است.
کاهش سهم بودجه اصفهان از درآمدهای ساختمانی
به جز مسئله تحقق کمی بودجه، موضوع کیفیت بودجه‌های سالیانه از مسائل مهمی است که از دیدگاه کارشناسان درباره کلانشهرهای کشور مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. بسیاری از کلانشهرها تلاش می‌کنند تا سهم درآمدهای ساختمانی از بودجه را کاهش داده و شرایط پایدارتری در بودجه ایجاد کنند. اصفهان در این موضوع موفق عمل کرده و شهرداری این شهر توانسته سهم درآمدهای ساختمانی را از مجموع درآمدهای محقق شده به میزان چشمگیری کاهش دهد.
سیدمصطفی اعتصامی، مدیرکل برنامه‌ریزی و بودجه شهرداری اصفهان با بیان اینکه بودجه ۱۴۰۳ شهرداری نسبت به سال ۱۴۰۲ این کلان‌شهر ۵۰ درصد افزایش داشته است، گفت: برای افزایش سهم بودجه به دنبال تقویت درآمدهای غیر ساختمانی هستیم و سهم بودجه از درآمدهای ساختمانی را به کمترین حد خود در سنوات اخیر شهرداری رسانده‌ایم.
وی با بیان اینکه از سال‌های گذشته تاکنون بیشترین رشد بودجه در زمان تصویب را طی این سال‌های اخیر داشته‌ایم، اظهار کرد: بودجه شهرداری اصفهان از سال ۱۴۰۰ که ۷ هزار و ۸۱۹ میلیارد تومان بوده در سال ۱۴۰۱ به ۱۱ هزار و ۶۷۵ میلیارد تومان رسیده است.
وی با اشاره به اینکه این عدد در سال ۱۴۰۲ به ۲۰ همت و در سال ۱۴۰۳ به ۳۰ همت رسیده است، افزود: برآورد بودجه برنامه راهبردی شهرداری یعنی اصفهان ۱۴۰۵ این‌گونه بوده است که بودجه سال ۱۴۰۳، ۱۵ همت باشد.
مدیرکل برنامه‌ریزی و بودجه شهرداری اصفهان تصریح کرد: به دلیل حجم زیاد پروژه‌ها و اقدامات بسیاری که شهرداری برای اجرا، برنامه‌ریزی کرده است ما نیز از طریق پیش‌بینی درآمدهای خود و تلاش مضاعفی که قرار شد مدیران برای وصول درآمد انجام دهند، بدین صورت که منابع جدیدی از درآمد شناسایی شد، به دنبال سایر درآمدها شامل کمک‌های دولتی، تبدیل دارایی‌ها و مولدسازی بودیم و موفق شدیم از این درآمدها، بودجه ۱۴۰۳ را به مبلغ ۳۰ همت پیش‌بینی کنیم.
اعتصامی ادامه داد: در حال حاضر درآمد جذب شده حدود ۳۰ درصد است، اما این نکته را نیز باید در نظر گرفت که بودجه شهرداری نسبت به سال گذشته ۵۰ درصد و بودجه سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ حدود ۷۰ تا ۷۵ درصد افزایش داشته است. این در حالی است که با توجه به پیگیری‌های انجام شده، تسهیلات و اوراق مشارکت سال جاری در حال جذب و وصول است و درصد جذب درآمد در این صورت به حدود ۵۰ درصد خواهد رسید.
مدیرکل برنامه‌ریزی و بودجه شهرداری اصفهان با تاکید بر اینکه افزایش درآمدها به معنای افزایش درآمدهای ساختمانی و عوارضی که مردم پرداخت می‌کنند، نیست، گفت: ما سهم بودجه از درآمدهای ساختمانی را به کمترین حد خود در سنوات اخیر شهرداری رسانده‌ایم.
اعتصامی خاطرنشان کرد: سهم درآمدهای ساختمانی شهرداری از بودجه در سال‌های گذشته به طور متوسط ۴۵ تا ۵۰ درصد بوده ولی این سهم در سال ۱۴۰۳ به ۳۰ درصد کاهش یافته است.
وی اضافه کرد: وابستگی شهرداری به درآمدهای ساختمانی همچون درآمد بودجه کشور به نفت است و همین‌طور که دولت در بحث‌های کلان به دنبال تأمین بودجه غیر نفتی است در شهرداری نیز به دنبال تقویت درآمدهای غیر ساختمانی هستیم تا بتوانیم منابع پایداری برای شهر و شهرداری ایجاد کنیم و پروژه‌ها را با سرعت و کیفیت مطلوب به بهره‌برداری رسانیم.
تحقق ۱۳۴ درصدی درآمدهای شهرداری قم
شهرداری قم نیز این روزها تلاش می‌کند با ارائه گزارش از عملکرد ۶ ماهه بودجه‌ای خود، شاخص‌های عملکردی را در این مدت مقابل دیدگان قرار دهد. این شهرداری در حوزه درآمد نقدی توانسته به اهداف پیش بینی شده خودش برسد اما در تحقق درآمدهای غیرنقدی از بودجه جلو افتاده است.
مجید محمدرضاخانی، معاون برنامه‌ریزی و سرمایه انسانی شهرداری قم از تحقق ۱۳۴ درصدی درآمدهای پیش‌بینی شده برای شهرداری قم تا پایان شهریور ۱۴۰۳ خبر داد و گفت: پیش‌بینی درآمدهای غیرنقدی ۱۳ هزار میلیارد ریال بود که وصولی آن ۲۹ هزار میلیارد ریال با ۲۲۴.۲ درصد تحقق یافت.
وی خصوص ارائه گزارش تفریغ و کنترل پروژه ۶ ماهه شهرداری قم اظهار کرد: درآمد کل پیش بینی شده برای شهرداری قم در سال ۱۴۰۳ مبلغ ۱۴۲ هزار میلیارد ریال بوده است.
وی افزود: درآمد نقدی پیش بینی شده در این بازه ۳۳ هزار میلیارد ریال و وصولی نقدی ۳۲.۷ هزار میلیارد ریال با ۹۸.۱۵ درصد وصولی بود، همچنین پیش‌بینی درآمدهای غیرنقدی ۱۳ هزار میلیارد ریال بود که وصولی آن ۲۹ هزار میلیارد ریال با ۲۲۴.۲ درصد تحقق یافت.
معاون برنامه‌ریزی و سرمایه انسانی اضافه کرد: در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۳ میزان ۴۴.۳ درصد از برنامه‌های فیزیکی پیش‌بینی شده شهرداری قم ۴۱.۳ درصد عملکرد فیزیکی انجام شده و صورت وضعیت ثبت شده ریالی پروژه‌های فیزیکی مبلغ ۴۵ هزار و ۶۴۰ میلیارد ریال است.
محمدرضا خانی عنوان کرد: تا پایان شهریور سال جاری تعداد ۱۰۱ پروژه از پروژه‌های شهرداری قم دارای ۱۰۰ درصد پیشرفت فیزیکی، ۸۱ پروژه بین ۸۰ تا ۹۹ درصد پیشرفت فیزیکی، ۴۷۴ پروژه بین ۲۱ تا ۷۹ درصد پیشرفت فیزیکی، ۱۳۱ پروژه بین ۱ تا ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی و ۲۶۷ پروژه نیز در مراحل آغاز کار قرار دارند.
معاون برنامه‌ریزی و سرمایه انسانی با بیان اینکه در بخش تحقق هزینه‌های عمرانی بخش‌های مختلف شهرداری قم از کل مبلغ ۱۱۶ هزار و ۶۲۳ میلیارد ریال در نظر گرفته شده برای پروژه‌های عمرانی مبلغ ۴۵ هزار و ۶۴۰ میلیارد ریال با ۳۹ درصد تا پایان شهریور در بخش عمرانی هزینه شده است، گفت: در همین بازه زمانی مناطق یک، دو، سه، چهار، شش و هشت با کسب رتبه بالاتر از ۹۰ نمره کافی در ارزیابی عملکرد تحقق درآمد را کسب کردند.
وصول ۶۵ درصدی بودجه شهرداری کرج در نیمه اول سال
شهرداری کرج هم توانسته ۶۵ درصد از بودجه خود را در نیمه نخست امسال در کدهای مختلف درآمدی محقق کند و با توجه به جهش بودجه این شهرداری در سال جاری، می‌توان گفت این رقم قابل توجهی محسوب می‌شود.
علی خدابنده لو، مدیرکل تشخیص و وصول درآمد شهرداری کرج، از وصول ۶۵ درصدی بودجه سال ۱۴۰۳ در نیمه اول سال خبر داد و اعلام کرد که با وجود افزایش ریالی نسبت به مدت مشابه سال گذشته تلاش مضاعف برای تحقق جذب حداکثری بودجه در نیمه دوم سال مورد تاکید است.
وی گفت: ضمن تشریح عملکرد مالی ۶ ماهه اول سال شهرداری کرج، از وصول ۶۵ درصد از بودجه پیش‌بینی شده به میزان حدود پنج هزار میلیارد تومان خبر داد.
وی با اشاره به افزایش قابل‌توجه بودجه کرج از چهار هزار میلیارد تومان در سال گذشته به ۱۵ هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی در سال جاری، این دستاورد را حاصل برنامه‌ریزی دقیق و تلاش‌های شبانه‌روزی همکاران خود در شهرداری دانست.
این مقام مسؤول همچنین به برخی اقدامات انجام شده برای افزایش درآمدهای شهرداری اشاره کرد و گفت: راه‌اندازی سامانه بارانه برای صدور مجوز تردد خودروهای باری و مدیریت عوائد حاصل از پایانه‌های سواری و عوائد اجاره دکه‌های محوطه ترمینال و پایانه‌ها در سازمان حمل و نقل و بار مسافر صورت گرفته است.
مدیرکل تشخیص و وصول درآمد شهرداری کرج همچنین افزایش درآمد از عوارض تفکیک از مبدا و خدمات به شهرهای همجوار در سازمان پسماند، در نظر گرفتن مشوق‌های پرداخت نقدی در حوزه صدور پروانه و بکارگیری کارگزار درآمدی جهت وصول معوقات نوسازی و اصناف در پنج منطقه را از جمله اقداماتی برشمرد که مورد توجه بوده و دارای افزایش درآمد در این حوزه‌ها بوده‌ایم.
خدابنده لو در ادامه به موضوع حق انتفاع از فضاهای شهری مانند حاشیه پیاده‌روها و فضاهای سبز حاشیه شهری و ساماندهی آنها با توجه به دستورالعمل صادره اشاره کرد و گفت: با وجود ابلاغ دستورالعمل‌های صادره ضمن توجه به ساماندهی و رفع سد معبر می‌بایست از این فضاها به صورت بهینه و درآمدزا استفاده کنیم.
۱,۱۶۲ میلیارد تومان از بودجه شهرداری قزوین محقق شده است
شهرداری قزوین توانسته از کل بودجه خودش، میزان ۳۱ درصد را در نیمه نخست امسال محقق کند که با توجه به پرحجم بودن اتفاقات نیمه دوم سال، امکان تحقق کامل این بودجه تا پایان سال وجود دارد.
رئیس کمیسیون برنامه‌ریزی و مالی شورای شهر قزوین از تحقق ۲۲ درصدی بودجه شهرداری قزوین در پنج ماه نخست سال جاری خبر داد و گفت: بودجه مصوب شهرداری قزوین در سال جاری ۵,۲۰۰ میلیارد تومان بوده که حدود ۱,۱۶۲ میلیارد تومان از این بودجه محقق شده است.
ولی چگینی از تحقق ۲۲ درصدی بودجه شهرداری قزوین در پنج ماهه نخست سال جاری خبر داد و اظهار کرد: بودجه مصوب شهرداری قزوین در سال جاری ۵ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان بوده که حدود ۱,۱۶۲ میلیارد تومان از این بودجه محقق شده است.
وی با بیان اینکه حدود ۳۱ درصد بودجه مصوب شهرداری قزوین در سال ۱۴۰۳ مربوط به هزینه‌های جاری است، افزود: بودجه مصوب برای هزینه‌های جاری شهرداری قزوین در سال جاری ۱,۶۰۰ میلیارد تومان تخصیص پیدا کرده که تا پایان مرداد (پنج‌ماهه) حدود ۴۹۲ میلیارد تومان آن محقق شده است.
عضو شورای اسلامی شهر قزوین با اشاره به میزان تحقق بودجه جاری شهرداری قزوین خاطرنشان کرد: بنابراین به نسبت کل بودجه جاری ۳۱ درصد تحقق در این حوزه داشتیم و به نسبت پنج ماهه هم ۷۲ درصد از بودجه هزینه‌های جاری هزینه شده است.
چگینی با بیان اینکه حدود ۶۹ درصد از بودجه مصوب شهرداری قزوین در سال ۱۴۰۳ مربوط به هزینه‌های عمرانی است، تصریح کرد: بودجه مصوب عمرانی شهرداری قزوین در سال جاری ۳ هزار و ۵۵۰ میلیارد تومان است که تاکنون حدود ۹ درصد آن یعنی ۳۱۷ میلیارد تومان آن محقق شده است. اگر نسبت به بودجه عمرانی مصوب شهرداری قزوین در پنج ماهه محاسبه کنیم، ۲۱ درصد بودجه عمرانی شهرداری قزوین در پنج ماهه محقق شده است.
وی ادامه داد: دیون قطعی سنواتی شهرداری قزوین در بودجه مصوب ۵۰ میلیارد تومان بوده که تا پایان مرداد ۶۰ میلیارد تومان دیون سنواتی قطعی پرداخت شده که به نسبت کل بودجه دیون قطعی‌شده سنواتی ۱۲۰ درصد پرداخت دیون و به نسبت پنج ماه ۲۸۳ درصد هزینه شده است.
بیش از ۵۳ درصد بودجه شهرداری اراک محقق شده است
عباس خسروانی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و سخنگوی شورای شهر اراک اظهار کرد: در ۶ ماه نخست سال میزان تحقق بودجه حدود ۵۳.۶ درصد بوده است.
به گفته وی، بودجه شهرداری اراک در سال ۱۴۰۳ به مبلغ شش هزار میلیارد تومان منعقد و به شهرداری ابلاغ شد. در ارزیابی عملکرد شش ماهه، شهرداری میزان درآمدی که موظف بوده محقق کند، حدود سه هزار میلیارد تومان بوده که از این مبلغ حدود هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان محقق شده است.
سخنگوی شورای اسلامی شهر اراک با بیان اینکه در شش ماه نخست سال میزان تحقق بودجه حدود ۵۳.۶ درصد بوده است تصریح کرد: در خصوص عملکرد درآمدی باید به دو نکته توجه کنیم، نکته اول این است که عمده درآمدهای شهرداری‌ها در شش ماهه دوم محقق می‌شود و پیش بینی ما این است که این روند در شش ماهه دوم صعودی خواهد بود و بخشی از کمبودها و عقب ماندگی را در بخش درآمدی جبران خواهد کرد.
خسروانی ادامه داد: مناطق شهرداری که عمدتاً در بخش صدور پروانه فعال هستند، به لحاظ درآمدی ۷۱ درصد از بودجه پیش بینی شده خود در شش ماه نخست را محقق کرده‌اند.
وی افزود: سازمان‌های تخصصی شهرداری هم که خدمات به مردم ارائه می‌دهند هم توانستند ۹۳ و نیم درصد از درآمدهای پیش بینی شده خود را محقق کنند.
سخنگوی شورای اسلامی شهر اراک گفت: در بخش هزینه‌های جاری هم بودجه مصوب هزینه‌های جاری شهرداری هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برای یک سال است که سهم شش دوازدهم آن حدود ۷۵۰ میلیارد تومان پیش بینی شده که از این مبلغ در نظر گرفته شده ۵۷۰ میلیارد هزینه شده است و این مهم به این معناست که ما در بخش هزینه‌های جاری ۷۵ درصد بودجه پیش بینی شده را هزینه کرده‌ایم که جای قدردانی دارد.
سخنگوی شورای اسلامی کلان‌شهر اراک با بیان اینکه سهم بودجه عمرانی ما چهار هزار و ۴۶۰ میلیارد تومان است اظهار کرد: سهم شش ماهه آن دو هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان می‌شود و آنچه که تا امروز هزینه شده به لحاظ ریالی ۹۸۳ میلیارد تومان یعنی ۴۴ درصد از بودجه عمرانی هزینه شده است.
خسروانی تاکید کرد: باید در نظر داشت اگر ما در بخش ریالی عنوان می‌کنیم، ۴۴ درصد پیشرفت ریالی بوده به این معنا نیست که در بخش پیشرفت فیزیکی هم ۴۴ بوده بلکه پیشرفت فیزیکی پروژه‌ها نسبت به مدت شش ماهه آن پیشرفت خوبی است.
وی گفت: در سال جاری پروژه‌های کلانی را هم تعریف کردیم و شاید کلان‌ترین پروژه مجتمع آفتاب باشد با ۲۵۰ میلیارد تومان اعتبار است.
در مجموع شش ماه دوم سال به لحاظ شرایط بازار ساخت‌وساز و به دلیل وصول درآمدهای حاصل از مالیات بر ارزش افزوده و اوراق مشارکت، ماه‌های پربارتری محسوب می‌شود، هرچند این روزها هم بازار تلاطم‌های خاص خودش را دارد و وضعیت اقتصادی چندان پایدار نیست با این وجود کلانشهرهای کشور با ایجاد انعطاف‌پذیری در بودجه‌های سالیانه توانسته‌اند امور خود را راهبری و مسائل پیش روی اقتصاد شهری را گام به گام حل کنند.
