حجت الاسلام محمدرضا فوادیان، پژوهشگر، استاد حوزه و دانشگاه و استاد بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج) در یادداشتی به موضوع “وفای به عهد و پیمان با ولی خدا” پرداخت.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نسیم قم، در روز هشتم ربیع الاول سال ۲۶۰ هجری قمری، امام حسن عسکری(ع) توسط معتمد خلیفه عباسی به شهادت رسید و حضرت مهدی(ع) به امامت رسید و نهم ربیع الاول آغاز امامت امام زمان(عج) است.
در فرصت باقیمانده تا این عید بزرگ در سلسله یادداشت‌هایی از متخصصان و اساتید حوزه و دانشگاه در خبرگزاری تسنیم به تبیین ابعاد مختلف نهم ربیع الاول و وظایف منتظران در دوران غیبت می پردازیم. در روزهای گذشته دو یادداشت با عنوان “چگونه با امام زمان(عج) بیعت کنیم؟” و “معنای لغوی و مفهومی عهد و بیعت با امام” در خبرگزاری تسنیم منتشر کردیم و امروز مطلب سوم را منتشر خواهیم کرد.
یادداشت سوم: وفای به عهد و پیمان با ولی خدا
روز نهم ربیع با عنوان روز عهد و پیمان با امام زمان (ع) نامیده شده و متناسب با این روز مراسمی هم در سراسر کشور برگزار می‌شود و مردم و منتظران آقا بقیهالله، با امام زمانشان مراسم عهد و پیمان دسته جمعی برگزار می‌کنند.
مسئله مهم در این‌باره، آسیب شناسی بیعت با امام زمان(عج) در نهم ربیع است، مردم در این روز عهد و پیمان می‌بندند اما یکی از آفت‌ها و آسیب‌ها خلف وعده و پیمان شکنی است. یعنی بعد از نهم ربیع شاهد وفای به عهد و پیمان نیستیم. ما اگر در این روز به پیغمبر بگوییم یا رسول الله، شما از میان ما رفته اید چه کسی را جانشین خود معرفی می‌فرمائید؟ قطعا پیغمبر بر اساس حدیث ثقلین که فرمود کتاب الله و عترتی، برای شما به یادگار می‌گذارم و این دو هرگز از یکدیگر جدا نمی‌شوند. قطعا یادگار پیغمبر و جانشین او آقا بقیهالله است که با ایشان عهد و پیمان می‌بندیم.
اگر پیغمبر در غدیر خم فرمودند: من کنت مولا فهذا علی مولا، اکنون می‌فرمایند من کنت مولا فهذا مهدی مولا. در غدیر خم مردم موظف به بیعت با امیرالمؤمنین شدند حتی خانم‌ها هم بیعت کردند، تشت آبی را گذاشتند وسط و یک پرده‌ای را روی این تشت آویزان کردند، امیرالمؤمنین طرفی از پرده و سوی دیگر خانم ها برای بیعت می آمدند و دست داخل تشت آبی می‌گذاشتند که امیرالمؤمنین دستشان را داخل آن تشت گذاشته بودند. یعنی مرد و زن بیعت کردند. پس با ولی خدا مخصوص یک قشر و گروه و طبقه و جنس خاص نیست و همه در برابر ولی و جانشین خدا در زمین موظف هستند بیعت کنند.
امام مهدی (عج) هشتم ربیع سال ۲۶۰ به امامت رسیده، روزی که امام حسن عسکری(ع) به شهادت رسیده است ما آن‌روز باید بیعت می‌کردیم با امامت آقا بقیهالله، لذا امسال یا سالهای بعد از سال ۲۶۰ که مردم عهد و پیمان با حضرت می‌بندند به عنوان روز تجدید عهد و بیعت با امام زمان(عج) است. ما با امام زمان عهد و پیمان می‌بندیم که چه کاری انجام دهیم؟ عهد و پیمان ما با حضرت چیست؟ مفاد عهد و پیمان ما با حضرت چیست؟ در زیارت آل یاسین که خود حضرت به ما تعلیم دادند و بهترین راه ارتباطی و توسل و عهد و پیمان با آقا بقیهالله است می‌گوییم و هو عهدی الیک و میثاقی لدیک. ای آقا، این عهد و پیمان من به سوی شماست میثاق من نزد شماست که چه کار انجام دهم؟ پنج کار. یعنی ببخشم بر شما جانم را، مال و دارایی های دنیا را، فرزندانم و خانواده ام و آنچه را که خداوند به من بخشیده است در راه تو صرف و خرج کنم.
چنین عهد و پیمان‌هایی را در نهم ربیع بستیم و حالا باید ببینیم چقدر نسبت به آن وفادار هستیم. آیا عهدمان را وفا کردیم؟ بیعت‌مان را نشکستیم؟ این میثاقی که با حضرت می‌بندیم بعد از نهم ربیع آیا پای کار هستیم؟ وفای به عهد و پیمان داریم؟ در طول تاریخ بسیاری از افراد حرف می‌زنند، حرف زدن کاری ندارد بلکه عمل به آن عهد و پیمان مهم است. خداوند در آیات بسیاری از قرآن کریم ماها را به وفای به عهد و پیمان تشویق فرموده است و می‌فرمایند: ای کسانی که ایمان آوردید، این ما هستیم‌که ایمان آوردیم، نکند چیزی بگوییم و عمل نکنیم. غضب و خشم خدا سنگین است که چیزی بگوییم و عمل نکنیم. این‌همه در رابطه با عهد و پیمان خداوند سفارش کرده است.
سه مسئله وجود دارد که فطری است و فرقی بین آدم خوب و بد ندارد، همه جا باید رعایت شود. یکی از آن احترام به والدین است حتی اگر پدر و مادر خوبی نباشند. مورد بعدی رد امانت است، یعنی وقتی کسی چیزی را نزد شما امانت گذاشت حتی اگر او شخص خوبی هم نبود شما حق خیانت در امانت ندارید. و باید امانت را برگردانید. سوم؛ وفای به عهد و پیمان است. نامه حضرت علی علیه‌السلام به مالک اشتر را ببینید که حضرت چگونه به مالک اشتر فرمان می‌دهند در واقع به همه ما فرمان می‌دهند که وفای به عهد و پیمان داشته باشیم. انسانی ایمان و ارزش دارد که وفای به عهد و پیمان داشته باشد.
مهمترین سرمایه اجتماعی وفای به عهد و پیمان است و اگر نباشد سنگ روی سنگ در جامعه بند نمی‌شود و مهمترین وظیفه جامعه منتظر همین وفای به عهد و پیمان با ولی خدا است. پس در روز نهم عهد و پیمان می‌بندیم متوجه آسیبش باشیم. آیه نجوا در سوره مجادله، آیه ۱۲ تنها آیه‌ای است که حضرت علی علیه‌السلام به آن عمل کرده است. آن زمان مردم می‌آمدند با پیامبر(ص) در گوشی حرف می‌زدند، پیغمبر اذیت می‌شدند، از طرف خداوند آیه آمد و به مسلمانها فرمود: اگر می‌خواهید با پیغمبر درگوشی حرف بزنید اما صدقه بدهید، تمام مسلمانها پا پیش کشیدند به‌جر حضرت علی(ع). تنها کسی که به این آیه عمل کرده است آقا امیرالمؤمنین بود. یک دینار داشتند تبدیل به ۱۰ درهم کردند و ۱۰ بار صدقه دادند و با پیغمبر حرف زدند.
در طول تاریخ آدم‌هایی بودند که حرف زدند و عمل نکردند مثلا بسیاری از افراد به پیامبر(ص) می‌گفتند دوستت داریم اما هنگام کار حضرت را ترک می‌کردند. بیعت ما فقط بر اساس محبت و دوست داشتن که نیست، ما وظایفی نسبت به حضرت داریم، مفاد عهد و پیمان ما در این ادعیه و زیارت بیان شده است.
باید سعی کنیم مانند امیرالمؤمنین باشیم. ما شیعه حضرت علی(ع) هستیم کسی که پایش را در جا پای امیرالمؤمنین می‌گذارد و پیرو اوست. امیرالمؤمنین در تمام جنگها جانش را سپر بلای پیامبر می‌کرد با تمام وجود. شبی که امیرالمؤمنین در بستر پیامبر خوابید تا ایشان مهاجرت کنند. پس وقتی می‌گویند من پیغمبر(ص) را برخود مقدم میدانم در عمل هم اینچنین است و حتی در سختی‌ها هم اینگونه است.
ماهم با امام زمان(عج) باید اینچنین باشیم و عهد و پیمانمان را رعایت کنیم. عهدشکنی با امام زمان عهدشکنی با پیامبر است و تبعات بدی دارد چراکه بقیهالله جانشین پیغمبر (ص) است. معنای بیعت نکردن با امام زمان نقض عهد با خداوند است. عهد شکنی با امام زمان عهد شکنی با پیغمبر است چرا که ایشان جانشین پیغمبر است عهدشکنی با امام تبعات بدی دارد لذا با توجه به این آسیب باید چه کنیم؟ شما می‌دانید در یوم الست در عالم ذر بر بیعت با ولایت خصوصا ولایت امیرمؤمنان بر ما عهد و پیمانی گذاشته است، اما با توجه به این آسیبی که وجود دارد باید چه کاری را انجام دهیم؟
در طول تاریخ می‌بینیم یک عده با اولیای دین عهد و پیمان بستند، حواریون ۱۲ نفر بودند که یک نفر از آنها محل اختفای حضرت عیسی را به یهودیان لو داد و عهد و پیمانش را شکست. حضرت موسی ببینید از سوی چه کسانی انقلابش تهدید شد؟ سامری نفر دومی است که پشت سر حضرت موسی دارد از رود نیل عبور می‌کند. هارون و قارون جزو شخصیت های ممتاز زمان حضرت موسی است که هارون الگوی ما برای وفای به عهد و پیمان و قارون نماد عهدشکنی است.
با توجه به این آسیب تاریخی اجتماعی، همه انبیاء و اولیا باید حواسمان جمع باشد، اول محاسبه کنیم به حساب و کتاب خودمان برسیم اگر دچار عهد و پیمان شکنی با امام زمانمان شدیم خودمان را مورد عتاب و خطاب قرار دهیم و طلب عفو و بخشش از خداوند داشته باشیم که عهدمان را شکستیم و تصمیم بگیریم که عهد و پیمانمان را رعایت کنیم.
فاجعه ای که در سقیفه عالم ایجاد کرده مبتنی بر عهد شکنی است که با امیرالمؤمنین عهد بستند و بعد عهدشکنی کردند. پس ما باید جلوگیری کنیم از شکستن عهد و پیمان که همه کارهای ما بوی وفاق و عهد و پیمان با امام زمان (ع) باشد.
نویسنده: حجت الاسلام‌والمسلمین محمدرضا فوادیان، پژوهشگر، استاد حوزه و دانشگاه و استاد بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود(عج)
منبع: خبرگزاری تسنیم استان قم/
