به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نسیم قم، سعید آقائی: بحث و پژوهش پیرامون سرمایه اجتماعی در چند دهه اخیر توجه بسیاری از پژوهشگران اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در جهان را بهطور فزاینده به خود جلب کرده است. بهتبع این مفهوم حتی بسیار زودتر از مفاهیم دیگر وارد جهان سوم شد و در مدتی بسیار کوتاه سفره خود را بر پهنه این گیتی گستراند؛ به جرات میتوان گفت «هیچ حوزهای در تحلیل اجتماعی، اقتصادی و سیاستگذاری، از آنچه بانک جهانی حلقه گمشده توسعه مینامد در امان نمانده است، از روسیه و جهان سوم گرفته تا زاغهنشینهای آمریکای شمالی»
یکی از جنبههای مهم در توسعه پایدار اجتماعی استفاده از مفهوم سرمایه در وجه اجتماعی آن است، دنیای امروز دنیای سازمانها است و گرداننده اصلی این گردونه انسانها هستند و آنان هستند که به کالبد سازمانها جان میبخشند و تحقق هدفها را میسر میسازند. عمده منابع هر سازمانی متوجه منابع انسانی، مالی و فنی آن است که مسلما سرمایه انسانی تعیینکننده سمت و سوی دیگر سرمایهها است، زیرا نیروی انسانی است که با تواناییهای خود و با برنامهریزی، دیگر منابع را به خدمت گرفته است.
امروزه سرمایه اجتماعی رابطه پیچیدهای با اقتصاد پیدا کرده است. بدیهی است که سرمایه اجتماعی اشتراکات آشکاری با مفهوم سرمایه انسانی دارد که در علم اقتصاد مطرح است و ارزش اقتصادی را با افراد، بنگاهها و ویژگیهای وسیعتری چون مهارت، دانش و سلامت نشان میدهد.
امروزه نقش شهرداریها به عنوان یک سازمان غیردولتی عمومی در فرآیند توسعه جوامع بر همگان روشن است. مطالعات صورت گرفته نشان میدهد که سازمانهایی که از سطح بالایی از سرمایه اجتماعی برخوردارند، با پویاییهای کاری بهتری، شامل رضایت فزاینده کارکنان، محیط کاری قابل تحملتر، اثربخشی گروهی بیشتر و به طور کلی پیامدهای سازمانی فزایندهتر مواجه هستند.
مدیریت شهری در مقام متولی اداره شهر و زندگی شهرنشینی، نقش مهمی را ایفا میکند؛ به این معنا که کارآمدی آن، باعث جلب اعتماد و مشارکت شهروندان در اداره شهر و ناکارآمدیاش به تضعیف سرمایه اجتماعی در بین شهروندان ختم میشود، به این سان مدیریت شهری، خود میتواند یکی از منابعی باشد که سرمایه اجتماعی در نتیجه کارآمدی برنامههایش، تقویت شده یا ناکارآمدیاش باعث تخریب سرمایه اجتماعی گردد.
امروزه از سرمایه اجتماعی به عنوان مکمل دیگر داراییها و سرمایههای جوامع یاد میشود و در موارد مختلف، میتواند هزینههای بسیاری را که متوجه اجرای برنامههای توسعه شهری است تخفیف دهد. از اینرو، مناسب به نظر میرسد که وجود یا نبود سرمایه اجتماعی در زیستگاههای مختلف شهری مورد بررسی قرار گرفته و منابع تعیینکننده آن نیز مورد توجه قرار گیرند.
نظام مدیریت شهری بهعنوان متولی اداره شهر، میتواند یکی از موارد تاثیرگذار باشد و بنابراین، وجود تفاوت بین میزان سرمایه اجتماعی در مناطق مختلف شهری تا حدود بسیار زیادی به عملکردهای نظام مدیریت شهری برمیگردد.
با توجه به مطالعات صورت گرفته در زمینه سرمایه اجتماعی و منابع انسانی احتمال دارد که ابعاد سرمایه اجتماعی اثر مثبتی بر عملکرد کارکنان داشته باشند. وجود سرمایه اجتماعی فزاینده، منجر به کاهش هزینههای مبادلهای منفی سازمان همانند تعارضات درونگروهی، زمان اضافی، ناتوانی برای کارکردن در سراسر بخشهای سازمان در جهت رسیدن به هدف سازمان میشود.
شهروندان به عنوان استفادهکنندگان از خدمات نظام مدیریت شهری، اگر نسبت به عملکردهای این نظام، برداشت مثبتی داشته باشند، انتظار میرود که بسترهای همکاری با نهادهای مطروحه را بهتر و بیشتر داشته باشند. به بیان دیگر عملکرد نظام مدیریت شهری میتواند بر وجود سرمایه اجتماعی در حوزه مدیریتی خود تاثیر مستقیم بگذارد و همچنین نظام مدیریت شهری با احیای بستر سرمایه اجتماعی و بافت اجتماعی غنی در سطح شهر، از تحمل برخی هزینههای نامربوط و اضافی مبری میگردد. پس شایسته است که این عملکرد از دید شهروندان، مورد ارزیابی و تاثیر آن بر سرمایه اجتماعی مورد توجه قرار گیرد.
