به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نسیم قم، پروژه شهیدان برقعی؛ یکی از پرحاشیه‌ترین پروژه‌های شهری قم که پس از نیم قرن تلاش مدیران شهری بالاخره زمان بهره‌برداری آن فرا رسید. پروژه‌ای که در میان مسئولان نه به عنوان «شهیدان برقعی» بلکه با عنوان کهن سال‌ترین طرح شهری شناخته می‌شود و آمد و رفت بیش از ۲۰ شهردار در پرونده اجرایی این پروژه به چشم می‌خورد.
این پروژه که اجرای آن براساس اسناد موجود در شهرداری قم از سال ۱۳۴۲ پیشنهاد شده بود پس از کش وقوس‌های فراوان در سال ۱۳۷۲ یکبار دیگر بررسی و به تایید رسید اما با وقفه‌ای طولانی که جای هزاران اما و اگر دارد، پس از گذشت ۲۴ سال در سال ۱۳۹۶ برای چندمین بار بر اساس طرح تفصیلی مصوب شورای عالی شهرسازی اجرای آن در دستور کار قرارگرفت.
بنا به گفته علیرضا اقبالیان شهردار منطقه یک قم، احداث پروژه شهیدان برقعی در سال ۱۳۹۷ در تدوین بودجه مورد توجه قرار گرفت و مقدمات تملکات و احداث پروژه از سال ۹۸ آغاز شد.
این واقعه که مانع مهمی برای اجرای پروژه شهیدان برقعی محسوب می‌شد در حالی رخ داد که بنا به گفته ترکمن شهردار سابق منطقه یک قم، مسجد حضرت امام زین‌العابدین(ع) براساس مستندات در سال ۱۳۳۱ به‌طور کامل تخریب و بازسازی‌شده و بافت ۴۰۰ ساله مسجد در همان سال از بین رفته و این مسجد بافت قدیمی به شمار می‌رود و تاریخی نیست.براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده در اجرای این طرح که برای آسایش مردم این منطقه طراحی شده است قرار بود کوچه‌های تنگ و پیچ در پیچ تقاطع سجادیه (انتهای چهارمردان) منتهی به خیابان (آیت الله طالقانی) آذر به بلوار شهیدان برقعی به طول ۷۳۵ متر و عرض ۳۰ متری تبدیل شود. اما در حین انجام پروژه به ناگهان مسجد حضرت زین العابدین (ع) توسط اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در سال ۱۳۹۸ به عنوان بنایی با قدمت ۴۰۰ ساله به ثبت ملی رسید و اجرای این پروژه را متوقف کرد.
ترکمن شهردار سابق منطقه یک قم اظهار کرد: با وجود اینکه مشخصات پروژه شهیدان برقعی در طرح تفصیلی بارها آمده بود و امضای حمید یزدانی مدیرکل وقت میراث فرهنگی و گردشگری ذیل طرح مصوب سال ۹۶ را به عنوان تایید اجرای این پروژه به دنبال داشت اما در سال ۹۸ یعنی دو سال بعد نیز این مدیرکل با ثبت میراثی شدن مسجد هم موافقت کرد.
این اتفاقات موجب شد پروژه‌ای که بیش از ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشت، متوقف شده و ساکنان این محلات نسبت به سرنوشت محور شهیدان برقعی سردرگم باشند.
در این راستا حسن مالکی نژاد عضو شورای اسلامی شهر قم بیان کرد: اجرای این پروژه همراه با حفظ هویت تاریخی و انقلابی منطقه انجام شده و تمام طرح‌های اجراشده در این پروژه منطبق بر طرح تفصیلی مصوب شورای عالی شهرسازی است و فقط ملک باقی‌مانده در مسیر، مسجد امام زین العابدین ( ع) است.
درگیری ها و کشمکش ها در ادامه اجرای این طرح ادامه داشت و جلسات متعددی بین مدیران شهری و اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و هیات امنای مسجد برگزار شد تا بالاخره جمع بندی نهایی انجام شد.
*ثبت تاریخی مسجد زین‌العادین(ع) به صورت کارشناسی رقم نخورده است
سید مرتضی سقاییان نژاد شهردار قم در شهریورماه در پاسخ به حرف و حدیث‌ها در زمینه تخریب مسجد زین العابدین(ع) خطاب به مردم منطقه عنوان کرد: ما به‌هیچ‌وجه دنبال خراب کردن مسجد نیستیم و در تلاش هستیم که آرامش را در این محدوده ایجاد کنیم. محور شهیدان برقعی با حفظ ارزش‌های فرهنگی و میراثی بازگشایی خواهد شد و در اجرای طرح نیز از مسجد زین‌العابدین(ع) هم حراست می‌شود.
وی عنوان کرد: آنچه حائز اهمیت است و باید توجه داشت این است که مسجد در سال ۹۸ یعنی زمانی که خیابان در حال احداث بوده است، یک‌مرتبه ثبت تاریخی می‌شود. سوال اینجاست که باوجود قدیمی بودن مسجد، چرا دقیقاً سال ۹۸ این اتفاق می‌افتد؟ شواهد نشان می‌دهد این کار به‌صورت کارشناسی رقم نخورده است.
علیرضا ارجمندی مدیرکل میراث فرهنگی و صنایع دستی نیز در این راستا بیان کرد: بخش‌های‌الحاقی مسجد، مشمول قوانین میراث‌فرهنگی نیست، منتظر هستیم که موانع موجود شهرداری با هیئت امنای مسجد حل تا مشکل ساکنان آن منطقه بر طرف شود.
اجرای پروژه شهیدان برقعی به اندازه نیم قرن به تاخیر افتاده بود و حالا که بخش وسیعی از آن اجرا شده بود باید به هر طریقی ادامه پیدا می‌کرد تا کام مردم شیرین شود گویا برای اجرای این پروژه شهرداری باید به نوعی رضایت هیات امنای این مسجد را کسب می‌کرد.
علیرضا رشیدی نژاد معاون امور زیربنایی شهرداری قم آذرماه سال جاری در پاسخ به دلایل طولانی شدن پروژه شهیدان برقعی با تبیین برخی مشکلات گفت: در جریان اجرای طرح به دنبال حفظ قسمتی از بنای مسجد هستیم که ثبت شده است و ادامه پروژه شهیدان برقعی وابسته به تصمیم هیئت‌امنای مسجد در واگذاری الحاقات است که باید با توافق این مسئله حل شود.
حالا باید هیات امنای مسجد تصمیم می گرفتند تا مردم از رنج نیم قرن که بر آنان تحمیل شده بود نجات یابند.
موسوی یکی از اعضای هیات امنای مسجد امام زین العابدین (ع) نیز در این راستا بیان کرد: مستندات و توافقات انجام شده با شورای شهر و شهرداری موجود است و بر این اساس شهرداری به ازای فضای که متعلق به مسجد است و در مسیر طرح قرار گرفته موظف شده زمین معوضی تحویل مسجد دهد که شهرداری قم تا کنون چنین اقدامی را انجام نداده است. هیات امنای این مسجد آمادگی کامل خود را برای در اختیار قرار دادن قسمت‌هایی از مسجد اعلام می‌کند، اما این واگذاری به شرطی انجام خواهد شد که شهرداری نسبت به انجام تعهدش در واگذاری زمین معوض اقدام کند.
با سخنانی که از سوی هیات امنای مسجد امام زین العابدین (ع) رسانه ای شد باید اجرای این پروژه سرعت بیشتری می گرفت تا مردم از این رنج رهایی یابند.
علیرضا اقبالیان، شهردار منطقه یک قم در پاسخ به این سوالات با عنوان اینکه شهرداری برای واگذاری زمین معوض به مسجد امام زین العابدین(ع) آمادگی کامل دارد، گفت: سه طرح برای رفع این مشکل از سوی شهرداری ارائه شده است و اگر اعضای محترم هیئت امنای مسجد امام زین العابدین(ع) رضایت بدهند، آمادگی داریم زمین های معوض را تحویل دهیم اما تا کنون اعضای هیات امنای این مسجد برای تحویل زمین معوض به شهرداری مراجعه نکرده اند.
با وجود سخنانی که از سوی هیات امنای مسجد امام زین العابدین و مسلولان شهرداری رسانه ای شد اما در عمل هیچ اقدامی برای رفع موانع در اجرای این پروژه صورت نگرفت و پای دادستانی به عنوان مدعی العموم برای احقاق حقوق مردم به پرونده اجرایی پروژه باز شد.
علی اصغر سلطانی معاون دادستان قم در نخستین روزهای دی ماه از تکلیف موقعیت مسجد حضرت زین العابدین (ع) و بازگشایی مسیر خیابان شهیدان برقعی خبر داد و گفت: در جلسه مشترکی که با حضور هیئت امناء این مسجد، شهرداری منطقه یک، نماینده شورای شهر و نماینده اداره اوقاف و میراث فرهنگی و ورثه مالک در دادسرای عمومی و انقلاب قم برگزار شد.
وی افزود: تصمیمات نهایی مبنی بر حفظ قسمت میراث فرهنگی مسجد به متراژ ۱۲۷ متر و بازگشایی مسیر خیابان شهیدان برقعی اخذ شد. همچنین مقرر شد با حفظ بخش تاریخی زمینی معوض به متراژ بخش تخریب شده و الحاقات آن جهت احداث مسجد در مجاورت بافت تاریخی ظرف ۲۴ ساعت آینده توسط شهرداری به هیات امنا تحویل داده شود.
پس از ورود مرجع قضایی به پرونده اجرایی این پروژه کهنسال بالاخره معبر باز شد و عملیات اجرایی سرعت گرفت.
بنا به گفته رشیدی نژاد معاون فنی شهرداری منطقه یک برای اجرای این پروژه تخریب بیش از ۱۰۰ منزل مسکونی با ۲۲ هزار و ۵۰ مترمربع و با هزینه‌ای بالغ‌بر یک هزار و ۸۷۴ میلیارد و ۲۵۰ میلیون ریالی برای تملک صورت گرفته است که از مهم‌ترین شاخصه‌های این پروژه محسوب می‌شود.
این مقام مسئول بیان کرد: عملیات خاک‌برداری، خاکریزی، زیرسازی و آسفالت این پروژه بیش از ۱۷۶ میلیارد ریال، برای جدول‌گذاری ۱۳ میلیارد و ۹۶۵ میلیون ریال و درنهایت برای روشنایی ۲۰ میلیارد ریال توسط شهرداری هزینه شده است.
بالاخره پروژه کهن سال شهیدان برقعی پس از هزاران اما و اگر و سنگ اندازی ها در بهمن ماه سال جاری به بهره برداری رسید تا کام مردم این منطقه شیرین شود و پس از گذشت سال ها چشم انتظاری بتوانند با آرامش از این مسیر آمد و رفت داشته باشند.
- منبع خبر : خبرگزاری فارس
