معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری در نامه‌های جداگانه به استاندار قم، مراتب ثبت شش اثر فرهنگیتاریخی در این استان از جمله آب انبار “دولت آباد آقا” را به او ابلاغ کرد. آب انبارهایی که در گذشته توسط مردم خیر برای روزهای کم آبی مردم وقف می شده است اکنون در معرض […]
آب انبارهایی که در گذشته توسط مردم خیر برای روزهای کم آبی مردم وقف می شده است اکنون در معرض نابودی قرار گرفته و نیازمند تدابیر مسئولان مربوطه برای تغییر کاربری و استفاده بهینه با حفظ میراث فرهنگی و تاریخی آنهاست.
از آب انبارها به خاطر معماری شگفت‌انگیز و تزیینات هنری به عنوان یک اثر تاریخی و فرهنگی می توان با تغییر کاربری با حفظ هویت میراث فرهنگی آن، به عنوان جاذبه های تاریخی و طبیعی استان، برای جذب گردشگران استفاده کرد.
با رونق وضعیت آب انبارها و تدابیر درست دوباره می توان زندگی را در این آب انبارها به جریان انداخت و ضمن حفظ میراث گذشتگان از آنها به نحوه های مختلف استفاده کرد.
در همین راستا و به منظور حفظ و ترمیم آب انبار «دولت آباد آقا» در بخش نیزار در استان قم، رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، در نامه ای، مراتب ثب این اثر فرهنگی- تاریخی و چند اثر دیگر تاریخی را در استان قم را به استاندار قم ابلاغ کرد.
در نامه “علی اصغر مونسان” معاون رئیسجمهوری و رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خطاب به “سیدمهدی صادقی” استاندار قم آمده است:
«در اجرای بند ”ج“ از ماده واحده قانون تشکیل سازمان میراث‌فرهنگی کشور مصوب بهمن ۱۳۶۴ مجلس شورای اسلامی و بند ششم ماده سوم قانون اساسنامه سازمان میراث‌فرهنگی کشور مصوب ۱۳۶۷ مجلس شورای اسلامی مبنی بر ثبت آثار ارزشمند منقول و غیر منقول فرهنگیتاریخی کشور در فهرست آثار ملی مراتب ثبت اثر فرهنگیتاریخی آب‌انبار دولت‌آباد آقا واقع در استان قم، بخش مرکزی، روستای دولت‌آباد آقا که پس از طی تشریفات قانونی لازم به شماره ۳۱۹۶۶ در تاریخ ۴ بهمن ۹۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده ابلاغ می‌شود.
اثر مذکور تحت حفاظت و نظارت این سازمان است و هر گونه دخل و تصرف یا اقدام عملیاتی که منجر به تخریب یا تغییر هویت آن شود برابر مواد ۵۵۸ لغایت ۵۶۹ از کتاب پنجم قانون مجازات‌های اسلامی، تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده، جرم محسوب می‌شود و مرتکب مشمول مجازات‌های قانونی خواهد شد و مرمت وبازسازی اثر صرفاً با تأیید و نظارت این سازمان ممکن خواهد بود.»
معاون رئیسجمهوری همچنین در نامه‌هایی جداگانه و مشابه مراتب ثبت پنج اثر دیگر را به شرح زیر اعلام کرد:
– سرای محمدی به شماره ۳۱۹۶۳
– تپه جنوبی سکینه خاتون ۳۱۹۷۶
– آسیاب دولت‌آباد نیزار ۳۱۹۶۴
– تپه قلعه خوابه به شماره ۳۱۹۷۷
– آب‌انبار دولت‌آباد نیزار به شماره ۳۱۹۶۵
دکتر عمار کاوسی، معاون میراث فرهنگی استان قم در این باره می گوید: آب انبار دولت آباد آقا از دو آب انبار چسبیده بهم تشکیل شده است که یکی از آب انبارها متعلق به دوره قاجار می باشد واز دو ستون به ابعاد ۱.۱۰*۲.۶۵ متر در مرکزمخزن تشکیل شده و سقف آن به صورت عرق چین می باشد.
او ادامه داد: در دوره پهلوی اول با افزایش جمعیت و نیاز مردم به آب شرب بیشتر ، آب انبار دومی احداث شد که کاملا بهم متصل شده است و مخزن آب انبار ها توسط یک معبری به عرض ۱.۶۰ متر بهم متصل شده است. که سقف این قسمت از مخزن به صورت گهواره ای اجرا شده است.
عمار کاوسی تصریح کرد: با توجه به ارزش بنا و ضرورت حفظ و نگهداری اثر مذکور به کوشش معاونت میراث فرهنگی استان قم، آب انبار دولت آباد آقا در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
گفتنی است، تعداد زیادی از آب انبار موجود در شهر قم این روزها حال و روز خوشی ندارند و در غبار فراموشی به سر می برند. میراثی مغفول مانده که برای احیای هویت تاریخی خود نیازمند توجه جدی مسئولان هستند و علاوه بر ثبت ملی، نیازمند مرمت و نگهداری می باشند.
در این میان آب انبار “کوه نمک” قدیمی ترین آب انبار قم با قدمتی هزار ساله مربوط به دوره ی “سلجوقیان” است. آب انباری که قدمتی به درازای تاریخ به شکل مخروبه ای تبدیل شده است، یکی از ده ها آب انباری که اگر تابلوی میراث فرهنگی و شماره ثبت نباشد، هویت آب انبار گونه اش مشخص نیست.
امروزه در بسیاری از کشورها با رونق صنعت گردشگری از مکان های تاریخی برای جذب گردشگر استفاده می کنند که این آب انبارها در استان قم با ویژگی های معماری خاص، نگاه هر گردشگری را خیره می کند.
تغییر کاربری و استفاده مجدد از آب انبارها می تواند ضمن حفظ تمدن و تاریخ یک ملت، باعث ماندگاری این آثار تاریخی و جذب گردشگران شود.
