به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نسیم قم به نقل از باشگاه خبرنگاران پویا، در هفتمین نشست از سلسله نشست‌های «روایت حجره» با حضور آیت الله صالحی مدرس (رئیس شورای علمای شیعه افغانستان) زندگی، فعالیت‌ها، افکار و تجربیات این عالم برجسته افغانستان بررسی شد.
ولادت در خانواده‌ای مذهبی و مُحبّ اهل بیت (ع)
آیت الله صالحی مدرس در این نشست با بیان اینکه در منطقه ترکمن ایالت پَروان افغانستان و در خانواده‌ای مذهبی به دنیا آمده است، بیان داشت: پدرم بسیار علاقمند به جامعه روحانیت بود، همیشه به برگزاری مجالس امام حسین (ع) اهتمام داشت و از این رو در منطقه زندگی خویش؛ ایشان همواره میزبان علما و روحانیون بود.
وی بیان داشت: یکی از آیین کهن مردم متدین و عاشقان اهل‌بیت (ع) برگزاری مجالس حَمله خوانی و خواندن کتاب «حمله حیدری» در کنار برگزاری مراسم های ادعیه و توسل بود که یکی از مهمترین شاخصه‌های شیعیان به شمار می‌رفت و از این رو، پدر بزرگوارم با اینکه سواد ابتدایی داشت، نیمی از این کتاب را که دارای اشعاری در مدح اهل بیت(ع) بود، حفظ بود.
آغاز تحصیل در میان محرومیت های تحمیلی حکومت به پیروان اهل بیت(ع)
رئیس شورای علمای شیعه افغانستان با اشاره به اینکه علم آموزی را در مکتب‌خانه های دینی آغاز نموده است، عنوان کرد: در آن زمان حکومت توجهی به مناطق مرکزی افغانستان که اکثراً شیعه نشین بود، نداشت و شیعیان در محرومیت شدید بدون راه‌های ارتباطی و مدارس دولتی و… ایام می‌گذراندند.
آیت الله صالحی مدرس شرایط سخت و عدم حضور رجال سیاسی شیعی در بدنه حکومت را سبب گرایش پیروان اهل بیت (ع) به تجارت و دادوستد دانست و افزود: شیعیان با روی آوردن به کارهای اقتصادی خصوصاً امور ترانسپورتی، توانمندی اقتصادی خود را ترمیم نمودند که بعدها متأسفانه در جنگ‌هایی که توسط کمونیست ها تحمیل گردید، درصد کثیری از آن به یغما رفت.
برگزاری مخفیانه مجالس عزاداری ائمه اطهار(ع)
وی با بیان اینکه محبین اهل بیت(ع) سالهای متمادی تحت ظلم و فشار حکومت‌ها بودند، اظهار داشت: مجالس عزای امام حسین(ع) به صورت مخفیانه و در زیرزمین‌ها برگزار و در صورت اطلاع مسئولین حکومتی شدیداً برخورد می‌شد که این مسئله ناشی از تبلیغات سوء افراطیون مذهبی مبنی بر اینکه اقامه‌کنندگان این مجالس، رافضیند نشأت می‌گرفت.
آیت الله صالحی مدرس افزود: در حال حاضر برای پیروان مکتب اهل بیت (ع) در افغانستان زمینه مساعدی ایجاد گردیده و مذهب تشیع، یکی از دو مذهب رسمی است که در قانون اساسی کشور تثبیت گردیده است.
همچنین رئیس شورای علمای شیعه افغانستان با بیان اینکه در سیستم قضایی و فقه اهل بیت(ع)، قضاوت غیرشیعه برای پیروان اهل بیت(ع) نافذ نیست، بیان داشت که در اثر تلاش و مجاهدت علما، این قانون در افغانستان بر مبنای فقهی پیش‌بینی گردیده است که در ولایات و وِلسوالی‌ها (شهرستان‌ها و استان‌ها) در صورت نبودِ قاضی شیعه، رسیدگی به دعاوی و مسائل شیعیان برای حل و فصل، به علما ارجاع داده می‌شود.
وی مردم افغانستان را ارادتمند نسبت به اهل بیت (ع)، علما و مراجع تقلید دانست و افزود: در اوایلی که بنده تحصیل را آغاز کرده بودم در اثر خفقان حاکم، حتی امکان آوردن اسمی از شیعه و اعتقاداتشان وجود نداشت که این مسئله در دستگاههای اجرایی و دولتی به وضوح دیده می شد.
آیت الله صالحی مدرس ادامه داد که اعتقادات مردم متدین، پیروان اهل بیت(ع) در افغانستان زبانزد خاص و عام، خصوصاً در حوزه علمیه نجف بود که آیت الله العظمی سید محسن حکیم(ره) این مسئله را بارها بیان کرده بود و نسبت به آنها، عنایت خاصی داشت.
تهیه کتب درسی در پرتو انجام عبادات مستأجره
رئیس شورای علمای شیعه افغانستان در ادامه بیان داشت که تحصیل علوم دینی و مسیر طلبگی برای ما خاطرات فراوانی را داشته است. درس خواندن بنده با زحمت زیادی شروع شد و گاهی برای استفاده از درس استادی، مسافت زیادی به صورت پیاده باید طی شد و بعضاً گاهی مجبور می‌شدم جهت تلمّذ دروس، بعضی شب‌ها در مسیر رفت و برگشت، در منزل اقوام و دوستان بیتوته نمایم. ایشان همچنین ابراز داشت: در این دوران، مقوله‌ای تحت عنوان شهریه وجود نداشت و گاهی برای خرید کتب درسی، مجبور به انجام عبادات مستأجره، خصوصاً روزه گرفتن می‌شدم.
بعد از مدتی تحصیل، در پرتوی فضای کاملاً سنتی و مکتبخانهها، از منطقه به شهر کابل مسافرت نمودم و خود را برای ورود به حوزه علمیه کابل آماده می نمودم و در این حوزه علمیه نوپا، دروس: جامع المقدمات، سیوطی، معالم، شرح لمعه، رسائل و کفایه را با اشتیاق فراوان بعضاً مرور و به اتمام رساندم و در سالهای بعد در دروس خارج کفایه در محضر آیت الله سید سرور واعظ (ره) و فلسفه را در محضر استاد بزرگوار، استاد میرعلی احمد عالم فرا گرفتم. در همین ایام نیز به اشاره و علاقه فراوان سید سرور واعظ، مشغول به تدریس کتاب «رسائل» در مدرسه ایشان شدم. کرسی تدریس درس رسائل در آن زمان، جایگاه ویژه‌ای داشت که باعث توانمندی علمی و غنابخشی در اندوخته‌های علمی‌ام شد و باید گفت که تدریس در کنار تحصیل در فضای حوزه علمیه، از رموز موفقیت است.
هجرت به نجف با توصیه آیت الله سید سرور واعظ(ره)
رئیس شورای علمای شیعه افغانستان با بیان داشتن شوق و علاقه شدید و وصف ناپذیرش برای هجرت به نجف گفت: از استاد بزرگورام آیت الله سید سرور واعظ اجازه هجرت گرفتم که مشارٌالیه در این زمینه بیان نمود که استعداد سرشار شما در حوزه علمیه نجف شکوفا خواهد شد. از همان ابتدای ورود به حوزه علمیه نجف، با این که سطوح عالیه را قبلاً به اتمام رسانده بودم، در حوزه نجف بار دیگر سطوح عالیه را مرور نموده و در دروس مختلف شرکت می‌جستم.
وی با اشاره به اینکه دروس کفایه الاصول را در محضر آیت الله شیخ صدرای بادکوبه‌ای شرکت می‌نمودم، اظهار داشت: آیت الله شیخ صدرای بادکوبه‌ای، درحدود نیم قرن مشغول به تدریس کفایه الاصول مرحوم آخوند خراسانی(ره) بود و هرچه از ایشان خواسته شد تا دروس خارج اصول و فقه را تدریس نماید، در جواب، نیاز علمی طلاب به کفایه الاصول را دلیل تدریس کفایه عنوان می کرد و به تدریس خارج فقه و اصول نمی پرداخت؛ یعنی ایشان بر اساس نیاز و ارتقای سطح علمی طلاب، اهتمام ویژه ای مبذول می داشتند.
آیت الله صالحی مدرس با بیان اینکه سایر دروس را در نزد استوانه های بزرگ حوزه علمیه نجف: حضرات آیات معظم شیخ کاظم تبریزی(ره)، شیخ مجتبی لنکرانی(ره) و محمداسحاق فیاض(مدظله) خوانده است، ابراز کرد: در همین ایام با شرکت در دروس آیت الله العظمی شهید صدر(ره) و مشاهده وزانت علمی ایشان، حضور در سایر دروس را به حداقل رساندم.
آیت الله العظمی شهید صدر(ره) و خانه ای در بهشت
رئیس شورای علمای شیعه افغانستان افزود: در اوایل حضور در دروس آیت الله العظمی شهید صدر(ره) که ایشان را به درستی نمی شناختم با توجه به اینکه برای طلاب حوزه علمیه نجف، فضای سکونت دغدغه اصلی به شمار می رفت، از ایشان پرسیدم که شما خانه و منزل مسکونی دارید و ایشان تبسّمی کرد و گفت: بله، خانه من در بهشت است. جواب حضرت استاد، روزها مرا در فکر فرو برد و همچنان تأثیر عمیقی برجاگذاشته بود که سالها زندگی در پرتو منزل استیجاری و مشقّتهای فراوان در زمان حضورم در نجف اشرف، معنا پیدا نموده بود و انگیزه مضاعفی در روند ادامه تحصیل و تدریسم شد.
ایشان نیز یادآور شد که آیت الله العظمی شهید صدر(ره) تا پایان عمر پُربار و ارزشمند خود، حاضر به داشتن منزل مسکونی نشد و در طبقه دوم مقبره مرحوم آیت الله مامقانی ـ که در آنجا تدریس می کرد ـ سکونت داشت.
آیت الله صالحی با اشاره به رویکرد اخلاقی و نبوغ فوق العاده آیت الله العظمی شهید صدر(ره)، ادامه داد: آیت الله العظمی شهید صدر(ره) اخلاص و ارادت خاصی به علما و خصوصاً مرحوم حضرت امام(ره) داشت که در بیاناتی که ابراز می فرمود، بینش سیاسی و کاربردی بودن جامعیت فقه را در دیدگاههای مرحوم امام متبلور می دانست.
رئیس شورای علمای شیعه افغانستان در پاسخ به سئوالی درباره شاگردان برجسته شهید صدر، آیت الله سید کاظم حائری را در درس، فضل و اخلاق شاگرد ممتاز آیت الله العظمی شهید صدر(ره) دانست و افزود: آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی هم دیگر شاگرد برجسته آیت الله العظمی شهید صدر(ره) بود که ضایعه ارتحال این عالم ربانی، جبران ناپذیر است.
وی با بیان اینکه آیت الله هاشمی شاهرودی، سالهای متمادی در مسائل سیاسی و اجتماعی، مشاور آیت الله العظمی شهید صدر(ره) بود، گفت: آیت الله شاهرودی به توصیه آیت الله العظمی شهید صدر(ره) به شرکت در دروس و همراه شدن با حضرت امام(ره) و کمک به نهضت ایشان ترغیب شد.
علم آیت الله العظمی شهید صدر(ره) از مراجع زمان خود بالاتر بود
آیت الله صالحی با اشاره به اینکه قبل از عزیمت به نجف، در کابل شُهرت و آوازه آیت الله العظمی شهید صدر(ره) فراگیر شده بود، عنوان کرد: حتی از نظر آیت الله سید سرور واعظ، آیت الله العظمی شهید صدر(ره) از لحاظ توانمندی علمی و تجزیه و تحلیل مبانی فقهی و اصولی، از مراجع زمان خود بالاتر بود.
رئیس شورای علمای شیعه افغانستان به فشارهای رژیم بعث و خانه نشینی علما که تحت فشار روزافزون دستگاه حاکم صورت گرفته بود، اظهار داشت: در آن شرایط، آیت الله العظمی شهید صدر(ره) توصیه می فرمود که به فشارها بی اعتنا باشیم و به صورت عادی فعالیت های تحصیلی و اجتماعی خود را ادامه دهیم. مشکلات عدیده ای در طول تاریخ همیشه وجود داشته است. مهم این است که از نقاط عطف تاریخی، جهت تحولات ارزشی استفاده نماییم.
جایگاه و احترام استاد
آیت الله صالحی مدرس، احترام شدید آیت الله العظمی شهید صدر(ره) نسبت به آیت الله العظمی خوئی را یادآور شد و ابراز کرد: آیت الله العظمی شهید صدر(ره) با اینکه کرسی تدریس درس خارج فقه و اصول را داشت و در فضای علمی، جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده بود، اما هنگام دیدار با آیت الله خوئی، از ابتدای فضای ورودی تا جایگاه استقرار مرجع بزرگوار، آیت الله العظمی خوئی، با حالت اشتیاق، سریع خود را در کنار ایشان می رساند، دو زانو پیش استاد خویش می نشست و با کمال احترام، دست ایشان را می بوسید.
اخراج از نجف اشرف و عنایات آیت الله العظمی شهید صدر(ره) و آیت الله هاشمی شاهرودی
آیت الله صالحی مدرس بیان داشت: در ادامه حضور در نجف اشرف، علاوه بر شرکت در دروس آیت الله العظمی شهید صدر(ره)، در دروس میرزا جواد آقای تبریزی(ره)، آیت الله العظمی خوئی و آیت الله شیخ عباس قوچانی و همچنین دروس حکومت اسلامی حضرت امام(ره) نیز شرکت می نمودم.
رئیس شورای علمای شیعه افغانستان با اشاره به اینکه دروس آیت الله العظمی شهید صدر(ره) از لحاظ علمی در نجف، جایگاه ویژه ای داشت، عنوان کرد: از دروس آیت الله العظمی خوئی، استقبال بیشتری می شد و کمیت شاگردان دروس آیت الله العظمی شهید صدر(ره) و مرحوم حضرت امام (ره) نیز چشمگیر بود.
وی افزود: از همان اوایل حضور در نجف، در مدرسه علمیه دارالحکمه آیت الله العظمی حکیم حجره داشتم و از جانب این مرجع بزرگوار، در بخش اخذ امتحانات حوزوی، مسئولیت داشتم تا بالاخره شرایط حضور در حوزه علمیه نجف ضیق گردید و در بازگشت از زیارت کربلای معلی، اوائل ورودی شهر نجف، توسط پلیس بازداشت شدم و به مدت سه ماه در اسارت حکومت بودم. حکم طرد از کشور عراق، بالاخره صادر گردید و با اسکورت پلیس تا نقطه صفر مرزی همراهی شدیم. آیت الله سید محمود شاهرودی به سفارش و توصیه استاد بزرگوار، آیت الله العظمی شهید صدر، کمک فراوانی در انتقال خانواده، کتب و اثاث بنده تا نقطه صفر مرزی نمودند.
توصیه شهید صدر به آیت الله هاشمی شاهرودی
رئیس شورای علمای شیعه افغانستان با بیان اینکه در زمان حضور مرحوم حضرت امام(ره) در نجف، مبارزین علاقه وافری به مرحوم حضرت امام(ره) پیدا کرده بودند، خاطر نشان کرد: آیت الله هاشمی شاهرودی به توصیه آیت الله العظمی شهید صدر(ره) در درس مرحوم حضرت امام(ره) شرکت می کرد و کانونهای خطوط فکری و مبارزاتی در حوزه علمیه نجف، جایگاه ویژه ای پیدا نموده بود و رژیم بعثی نیز با آگاهی نسبت به این مسائل، در جهت سرکوب، حوزه علمیه نجف را در مضیقه قرار داده بود.
آیت الله صالحی مدرس در پاسخ به سئوالی، آیت الله سید محمد صدر، پدر مقتدی صدر را از لحاظ علمی، عالمی فاضل و مجتهد معرفی نمود و بیان داشت: سید محمد صدر علاوه بر شرکت در دروس آیت الله العظمی شهید صدر(ره)، مسئولیت امور ارتباطات دفتر آیت الله العظمی شهید صدر(ره) را برعهده داشت و به طور مستقیم در امورات اجرایی شرکت می نمود.
آیت الله صالحی مدرس ارادت خاص سید محمد صدر نسبت به آیت الله العظمی شهید صدر(ره) را یادآور شد و بیان کرد: آیت الله سید محمد صدر چندین بار توسط رژیم بعث دستگیر و زندانی شد، اما هر بار پس از آزادی مستقیم نزد آیت الله العظمی شهید صدر(ره) می آمد و ترس و ابایی از ارتباط با آیت الله العظمی شهید صدر(ره) و زندانی شدن مجدد نداشت که این امر، حاکی از شدت علاقه وافر ایشان به شهید صدر بود.
رئیس شورای علمای شیعه افغانستان با بیان اینکه دروس آیت الله العظمی شهید صدر(ره) از همان اوایل توسط کاست ضبط می شد، ادامه داد: این کاست ها در ابتدای هرشب جهت مرور دوباره در دسترس من قرار می گرفت و بعد آن آقایان مسلمی کاشانی و سید محمد غروی، متون دروس را پیاده و آماده سازی می نمودند که الآن بخش اعظم این دروس و نوشتار، در چندین دفتر موجود است و متأسفانه هنوز منتشر نشده است.
پیاده روی اربعین
آیت الله صالحی مدرس در پاسخ به سئوالی درباره سابقه پیاده روی اربعین، به پیاده روی اربعین با حضور مراجع و طلاب اشاره کرد و افزود: برخی از علمای بزرگ مانند آیت الله العظمی سید محمود شاهرودی بزرگ در پیاده روی اربعین شرکت می کرد. در مسیر راه، عده کثیری از میزبانان، نذورات و ذبایح خود را برای زائرین جهت پذیرایی اختصاص می دادند و از همان زمان، جزء شعائر دینی محسوب می گردید. به یاد دارم که بعضاً مباحث علمی، اجتماعی و سیاسی مطرح می‌شد و از منظر فقهی مورد بررسی قرار می‌گرفت.
آیت الله صالحی مدرس، با ذکر برخی شاگردان حضرت امام(ره)، شهید مصطفی خمینی و شیخ عیسی محقق خراسانی که از وعاظ توانمند بود را شاگردان مبرز مرحوم حضرت امام(ره) در نجف می دانست و خاطر نشان کرد که: مرحوم حضرت امام(ره) تا پایان منبر شیخ عیسی محقق خراسانی می نشست.
دروس حلقات آیت الله العظمی شهید صدر (ره)
آیت الله صالحی مدرس با اشاره به ورود خود به حوزه علمیه قم و آغاز تدریس، اظهار داشت: در حدود ۲۲ سال تدریس در حوزه علمیه قم از افتخارات من می باشد که برای اولین بار، دروس حلقات آیت الله العظمی شهید صدر(ره) را در برنامه های تدریسی خود قرار دادم که از جهت فارسی بودن منحصر به فرد است و صوت آن جلسات توسط دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم ضبط و تکثیر گردیده است که اکنون در دسترس عموم می باشد.
رئیس شورای علمای شیعه افغانستان با بیان اینکه بیش از ۵۰۰ طلبه در دروس اصول فقه او در قم شرکت داشته اند، ابراز کرد: پس از تدریس اصول فقه در ۱۱ دوره، حدود ۴ سال نیز در مدرسه آیت الله العظمی گلپایگانی مشغول به تدریس دروس خارج فقه و اصول بودم.
وی با اشاره به حضور خود در حوزه علمیه قم، شرکت در دروس آیت الله العظمی میرزا جوادآقای تبریزی(ره)، یادآور شد که برای تکمیل دروس آیت الله العظمی شهید صدر(ره) به توصیه ایشان در دروس آیت الله سید کاظم حائری شرکت جستم. و لازم میدانم این را هم عرض کنم که مدتی نیز جهت تکمیل دروس خارج مکاسب در درس فقه آیت الله العظمی میرزا جوادآقای تبریزی(ره) حاضر می شدم.
اجازه نامه ها
آیت الله صالحی مدرس به اجازه نامه های خود از ۶ مرجع اشاره کرد و افزود: آیت الله العظمی فاضل لنکرانی، آیت الله العظمی شیخ مرتضی حائری یزدی، آیت الله العظمی سید صادق روحانی، آیت الله العظمی مکارم شیرازی، آیت الله منتظری و آیت الله سید کاظم حائری برای بنده اجازه نامه صادر کرده اند که بعضاً در این اجازه نامه ها، از بنده به عنوان «فقیه» یاد شده است و اجازه اجتهاد را صادر نموده اند.
تأسیس مدارس علمیه
رئیس شورای علمای شیعه افغانستان تأسیس دو مدرسه علمیه «رسالت» در کابل و مدرسه علمیه «ولایت» در بامیان یادآور شد و ادامه داد: اکنون در این مدارس علمیه بیش از ۴۰۰ طلبه مشغول به تحصیل هستند و در کابل تدریس دو درس خارج فقه و اصول دارم.
یادآوری درگیری احزاب سیاسی افغانستان
آیت الله صالحی مدرس با اشاره به درگیری های شدید میان احزاب شیعه افغانستان در سال های جهاد و انقلاب، بیان کرد: با توصیه مراجع عظام تقلید و حوزه علمیه، برای پایان دادن به این جنگ ها و نزاعها بین احزاب سیاسی شیعی افغانستان، مأموریت پیدا کردم که به لطف خداوند متعال در هر مرتبه، به موفقیت می انجامید.
آیت الله صالحی مدرس به عضویت خود در شورای عالی نظارت حزب «وحدت اسلامی» به پیشنهاد آقای مزاری اشاره کرد و افزود: بین گروه های شیعی مثل «سازمان نصر» و حزب «حرکت اسلامی» و همچنین در داخل حزب «وحدت اسلامی» تنش های زیادی وجود داشت که معمولاً با پادرمیانی شورای عالی نظارت، به صلح می انجامید.
برهان الدین ربانی، شخصیتی میانه رو
رئیس شورای علمای شیعه افغانستان در پاسخ به سئوالاتی درباره شخصیت های اهل سنت افغانستان، پروفسور برهان الدین ربانی را یک شخصیت میانه رو توصیف کرد و گفت: وی در جهاد و حکومت مجاهدین، نقش اساسی را ایفا نمود. البته آقای گلبدین حکمتیار با شخصیتی بافرازونشیب که حتی زمانی در شمال تهران، دفتری برای فعالیت داشته و زمانی هم به نوشتن کتاب و تفسیر پرداخته است، از دیگر شخصیت های مهم اهل سنت، در دوره اخیر افغانستان است.
طالبان و دکترین حکومت داری
آیت الله صالحی مدرس منشأ قدرت یافتن طالبان را درگیری های داخلی افغانستان دانست و عنوان کرد: مردم از جنگ های داخلی خسته شده بودند. اگرچه جهاد در افغانستان، روزنه امیدی را جهت حکومت دینی ایجاد نموده بود مع الاسف درگیریهای خونین حکومت مجاهدین و رقابتهای احزاب در سایه ناامنی و مشکلات عدیده جامعه، از عوامل مهم سلطه طالبان بود.
وی با بیان اینکه تشیع و اهل سنت در جنگ و جهاد با روس ها با یکدیگر متحد و برادر بودند، اظهار داشت: بعد از شکست روس ها، اختلاف شدید رهبران جهادی بر سر تقسیم قدرت، از دیگر عوامل قدرت گرفتن طالبان می توان نام برد.
رئیس شورای علمای شیعه افغانستان ابراز کرد: در ابتدا، طالبان تبلیغات خوبی را انجام داده و با التزام به قانون و مسائل دینی، جاذبه خاصی میان مردم ایجاد نموده بودند، در گسترش سیطره خود، موفق شدند.
آیت الله محسنی می گفت احزاب برای جنگ با دشمنان اسلام ایجاد شده
آیت الله صالحی مدرس در پاسخ به سئوالی درباره رهبران و علمای شیعی برجسته که در جهاد و حکومت مجاهدین نقش تأثیرگذاری داشتند، به آیت الله آصف محسنی اشاره کرد و گفت: آیت الله محسنی رهبر حرکت اسلامی در افغانستان بود؛ گستره علمی وی در فقه، اصول و قضا و… بود اما تخصص او در علم رجال بود.
وی با بیان اینکه برخی مردم و شخصیت ها نسبت به عملکرد آیت الله محسنی در حزب حرکت اسلامی انتقادهایی داشتند، افزود: آیت الله محسنی در پاسخ به انتقادها می گفت «احزاب برای جنگ با دشمنان اسلام ایجاد شده، حال اگر با هم می جنگند ربطی به من ندارد».
شهید مزاری و جهاد افغانستان
رئیس شورای علمای شیعه افغانستان، شجاعت را یکی از صفات آقای عبدالعلی مزاری دانست و افزود: آقای مزاری ارتباطی قوی با رهبر انقلاب و آیات عظام فاضل لنکرانی و مشکینی داشت و حامل پیام های مرحوم حضرت امام(ره) در افغانستان بود.
وی با بیان اینکه آقای مزاری هیچگاه چیزی را برای خود ذخیره نکرد، گفت: آقای مزاری به جرم عدم همکاری با سیاستهای طالبانی و ارتباط با جمهوری اسلامی ایران، به دست طالبان به شهادت رسید.
رئیس شورای علمای شیعه افغانستان کمک های اروپایی ها به ارتش افغانستان را در سال های اخیر مشکوک ارزیابی کرد و عنوان داشت: البته از نظر امنیت، نتوانسته یا نخواستند امنیت را برقرار کنند.
رئیس جمهور سابق و فعلی در نگاه آیت الله صالحی مدرس
رئیس شورای علمای شیعه افغانستان، «حامد کرزی» را یک شخصیت میانه رو دانست و اظهار داشت: حامد کرزی تاکنون مخالف آمریکا بوده و مناسبات خوبی با پیروان اهل بیت(ع) در افغانستان داشته است و نسبت به علما نیز احترام خاصی قائل می باشد.
وی با بیان اینکه «اشرف غنی» دیگر شخصیت سیاسی افغانستان فعال و دارای برنامه است، ابراز کرد: در خصوص نگاه او نسبت به شیعیان تفاسیر متفاوتی وجود دارد، اگرچه در این میان، حجت الاسلام سرور دانش به عنوان معاون وی در امور اجرایی، جایگاه ویژه ای را داراست.
بزرگترین حوزه های علمیه شیعی در کابل، مزار و هرات قرار دارند
آیت الله صالحی مدرس با اشاره به اینکه بزرگترین حوزه های علمیه شیعی در افغانستان به ترتیب در استان های کابل، مزار و هرات قرار دارند، خاطر نشان کرد: در کابل حدود ۳۵ مدرسه علمیه فعال موجود است که در حدود ۱۱۰۰ طلبه دارای پرونده آموزشی از آقایان و حدود۲۰۰۰ طلبه خواهر و در این میان، درحدود ۲۰۰ ـ ۳۰۰ طلبه درس خارج مشغول تحصیل می باشند.
گفتنی است سلسله نشست‌های «روایت حجره» به همت انتشارات «راه یار» با هدف آشنایی با زندگی، فعالیت‌ها، افکار و تجربیات علما و شخصیت‌های حوزوی معاصر در «حسینیه هنر قم» برگزار می‌شود. نشست‌های گذشته «روایت حجره» به زندگی و اندیشه‌ها و فعالیت‌های آیت الله لطف الله صافی گلپایگانی، آیت الله شهید سید محمدباقر صدر، آیت الله سید جعفر مرتضی عاملی، آیت الله حسینعلی منتظری، علامه سید محمدحسین فضل الله، استاد علی صفایی حایری، استاد علی ابوالحسنی منذر، میرزا کوچک خان جنگلی و علامه سید محمدحسین حسینی طهرانی اختصاص یافته است.
