مشاور وزیر بهداشت در امور بهداشتی ضمن تشریح استراتژی‌ها و سناریوهای پیش روی کشور برای کاهش سریع‌تر همه‌گیری کرونا، در رابطه با پیش‌بینی پایان اپیدمی، گفت: پیش بینی زمان دقیق فروکش کردن اپیدمی امکانپذیر نبوده و این مساله کاملا به رفتار مردم و عملکرد مسوولان برای شکستن زنجیره انتقال بیماری بستگی دارد، چراکه کروناویروس جدید یک بیماری ناشناخته بوده و پیش بینی رفتار آن مشخص نیست.
دکتر محمد آسایی اردکانی – رابط علمی کشور با دولت‌ها و مراکز علمی درگیر در زمینه مبارزه با کووید ۱۹- در گفت‌وگو با ایسنا، در رابطه با سیاست‌های اصلی وزارت بهداشت برای مقابله با تبعات اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی کووید ۱۹، اظهار کرد: وزارت بهداشت استانداردها و دستورالعمل‌های سازمان جهانی بهداشت مبنی بر تشخیص سریع، گزارش دهی سریع، ایزوله کردن و درمان سریع را مانند بسیاری از کشورها در دستورکار خود قرار داد. به عبارتی از ۳۰ بهمن با تایید اولین مورد بیماری، مقررات و دستورالعمل‌های مربوط به کنترل در استان قم و سایر استان‌هایی که احتمال شیوع داشت، صادر شد. با این حال بیماری خیلی سریع و در عرض کمتر از ۲ روز در برخی از استان‌ها مانند گیلان گسترش و شیوع پیدا کرد.
استفاده از نظام گسترش شبکه‌های بهداشتی برای مقابله با همه‌گیری
وی استفاده از نظام گسترش شبکه‌های بهداشتی – درمانی کشور را استراتژی وزارتخانه برای بیماریابی و پیگیری موارد مشکوک و اطافیان بیماران عنوان کرد و گفت: چهار دهه از فعالیت نظام شبکه‌های بهداشتی درمانی کشور با ایجاد خانه‌های بهداشت و مراکز بهداشتی درمانی در کشور می‌گذرد و شبکه تقریبا ۱۰۰ درصد جمعیت کشور را تحت پوشش قرار می‌دهد، بنابراین در برنامه غلبه بر بحران کرونا از نظام قوی شبکه و غربالگری فعال استفاده شد، به گونه‌ای که در عرض یک ماه نزدیک به ۷۲ میلیون نفر توسط مراقبین سلامت و بهورزان از طریق تلفن غربالگری شدند.
آسایی با اشاره به ارجاع افراد دارای علائم برای معاینه بیشتر و درمان به مراکز بهداشتی و درمانی، گفت: حدود ۱۰۶۷ مرکز درمانی ۱۶ و ۲۴ ساعته برای کاهش بار بیمارستان‌ها ایجاد شد. در همین راستا تیم‌های مشترک بهداشت محیط و بسیج مقاومت برای سالم سازی محیط، حضور در مبادی ورودی شهرها و تب سنجی و غیره فعال شدند.
برخی پروتکل‌ها و سیاست‌های وزارت بهداشت برای کاهش سریع‌تر اپیدمی
وی با اشاره به تهیه و تدوین پروتکل‌های درمانی توسط گروه‌های علمی و ابلاغ آن به تمامی استان‌ها و دانشگاه‌های سراسر کشور، عنوان کرد: در این پروتکل‌ها شیوه و دستورالعمل درمان در منزل و درمان در بیمارستان‌ها و همچنین تامین داروها و تجهیزات مورد نیاز مورد توجه واقع شد.
کارایی بالای فاصله گذاری‌های فیزیکی جهت کاهش شیوع
آسایی با تاکید بر تاثیر و کارایی بالای فاصله گذاری‌های فیزیکی تا نیمه اول فروردین جهت کاهش شیوع و همه‌گیری، تصریح کرد: تعطیلی دانشگاه‌ها، مدارس، نماز جمعه، اجتماعات و محدود کردن ترددها از عوامل موثر در کاهش موارد مثبت شد. امیدواریم طرح فاصله‌گذاری هوشمند بتواند با رعایت کامل مقررات و دستورالعمل‌های مربوطه اجرا و به کاهش شیوع بیماری منجر شود.
وی با اشاره به تبدیل فاصله گذاری فیزیکی به فاصله گذاری هوشمند در گام بعدی، تصریح کرد: تحقق هماهنگی‌های بین بخشی نیز با تشکیل ستادهای استانی و کشوری و درگیر کردن تمام بخش‌های توسعه به ویژه حضور استانداران و فرمانداران نیروهای نظامی و انتظامی از دیگر گام‌های مهم برای کاهش زمان غلبه بر همه‌گیری کروناویروس جدید بود. در این طرح بازگشایی برخی از فعالیت های اقتصادی بصورت گام به گام انجام می‌شود و با پایش اثر آن به گام بعدی خواهیم رفت.
تاکید سازمان جهانی بهداشت بر فاصله گذاری اجتماعی
مشاور وزیر بهداشت در رابطه با نظر برخی متخصصان مبنی بر اینکه در صورت قرنطینه شهر قم از همان روز اول بیماری سریع‌تر کنترل می‌شد، خاطرنشان کرد: باید در نظر داشت که سازمان جهانی بهداشت نیز مساله قرنطینه را به صورت جامع و کامل مطرح نکرد و تنها بر مساله فاصله گذاری اجتماعی تاکید داشت که آن هم بعد از مدتی به دلیل برخی تبعات به فاصله گذاری فیزیکی تبدیل شد. زمانیکه بیماری در عرض دو روز از قم به گیلان و سپس مازندران و سایر نقاط کشور گسترش پیدا می‌کند، قرنطینه دیگر معنایی ندارد. البته تصمیم‌گیری در این رابطه به بحث‌های اجتماعی و اپیدمولوژیک و بررسی علمی اثرات سوء و مثبت آن نیاز دارد که در این راستا نیز با در نظر گرفتن جمیع جهات و جوانب، تصمیمات توسط مسئولان و متولیان اتخاذ شد.
عمل به شعار “در خانه بمانیم” موثرترین استراتژی برای غلبه بر کرونا
وی با بیان اینکه شکستن حلقه انتقال ویروس و عمل به شعار “در خانه بمانیم” موثرترین استراتژی برای غلبه بر بیماری و کاهش طول عمر اپیدمی است، اظهار کرد: بسیاری از کشورها فاصله گذاری فیزیکی یا هوشمند را آغاز کرده‌اند؛ چراکه اقتصاد و رونق اقتصادی برای همه کشورها حتی کشورهای ثروتمند اهمیت دارد.
جزییات طرح فاصله‌گذاری هوشمند با آغاز به کار مشاغل
وی با اشاره به اجرای طرح فاصله گذاری هوشمند با آغاز به کار مشاغل در کشور، اظهار کرد: تداوم محدودیت در اجتماعات عمومی و مذهبی و اماکن مقدس همچنان ادامه دارد و آخر فروردین مجددا در این باره تصمیم گیری می‌شود. همچنین نقاط و مشاغل دارای ریسک بالا در این طرح مدنظر قرار گرفته و بر مبنای جدولی که وزارت بهداشت به تایید ستاد مرکزی رسانده مشاغل مورد نیاز و کم خطرتر مانند سوپرمارکت‌ها، فروشگاه‌ها، میوه و سبزی فروشی‌ها، لبنیاتی، نانوایی و داروخانه‌ها با رعایت اصول بهداشتی شروع به کار می‌کنند.
همچنین شروع به کار برخی مشاغل مانند دانشگاه‌ها، پاساژها، نمایشگاه‌ها، باشگاه‌ها، استخرها و غیره با تعلل انجام می‌شود و برخی مشاغل و مراکز مانند دفاتر پیشخوان دولت، دفاتر پلیس، دفتر الکترونیک قوه قضاییه، دفتر ثبت اسناد رسمی، صرافی‌ها و بانک‌ها به صورت محدود و با شیفت بندی فعالیت می‌کنند.
وی با بیان اینکه تصمیمات اتخاذ شده درباره محدودیت حمل و نقل‌های بین استانی و سایر محدودیت‌ها پایان فروردین بازنگری می‌شود، گفت: ساعت کار ادارات هم محدود شده و با دو سوم نیروها فعالیت می‌کنند. ساعت کاری ادارات در ماه رمضان هم از ۷ تا ۱۴ خواهد بود. بنابراین اگر اجرای سیاست‌های فاصله گذاری هوشمند توسط مردم جدی‌گرفته شده و دقیقا اعمال شود، قطعا به کاهش طول مدت بیماری و فروکش کردن اپیدمی منجر می‌شود.
نگرانی از تغییر رفتار مردم در رعایت اصول بهداشتی و فاصله‌گذاری‌ها
مشاور وزیر بهداشت با اشاره به برخی تغییر رفتارها از سوی مردم با آغاز به کار مشاغل؛ عدم رعایت سیاست‌های اعلام شده از سوی وزارت بهداشت در رابطه با فاصله‌گذاری‌های اجتماعی و هوشمند را دارای تبعات جبران ناپذیر دانست و گفت: مردم باید به زندگی با کرونا و این شرایط عادت کنند. اگرچه کسی آرزو نمی‌کند که کرونا برگردد، ولی این بحران و اپیدمی برخی رفتارهای اشتباه ما را اصلاح کرده، بسیاری از اصول بهداشتی که تا به امروز نادیده گرفته می‌شد، توسط افراد و خانواده ها مراعات می‌شود. بنابراین برای عبور از بحران باید تمامی آموزش‌های بهداشتی جدی گرفته شود. قطعا اگر ضوابط بهداشتی رعایت نشود، پیک بیماری مجددا باز می‌گردد و میزان مرگ و میر افزایش پیدا می‌کند.
مولفه‌های لازم برای حذف تدریجی محدودیت‌ها و آغاز به کار مشاغل
آسایی در رابطه با احتمال تشدید اپیدمی با آغاز به کار مشاغل، اظهار کرد: تمام سازمان‌های بین‌المللی، به ویژه سازمان جهانی بهداشت پیشنهاد می‌کنند که اگر سیستم بهداشتی کشوری چند مولفه داشته باشد می‌تواند نسبت به برداشتن گام به گام تعطیلی‌ها اقدام کند. به عبارت دیگر پس از ارزیابی مرحله به مرحله اقدامات، چنانچه نتیجه اقدامات باعث افزایش روند ابتلاء به بیماری نشده باشد، محدودیت‌ها به تدریج برداشته می‌شود.
وی با شاره به شاخصه‌های موردنیاز برای حذف تدریجی محدودیت‌ها، اظهار کرد: توان شناسایی افراد ناقل از طریق تست‌های تشخیصی، امکان ایزوله کردن مبتلایان در خانه و بیمارستان‌ها، تعداد قابل توجهی از تخت‌های بیمارستانی که بتوانند بیماران احتمالی آینده را پاسخگو باشند و افزایش آگاهی مردم برخی از این شاخصه‌هاست که اگر سیستم سلامت کشوری این شرایط و امکانات را داشته باشد، می‌تواند این محدودیت‌ها را برداشته و نسبت به حذف گام به گام تعطیلی‌ها اقدام کند.
مشاور وزیر بهداشت با بیان اینکه این طرح هم اکنون بر اساس دستورالعمل‌ها و گام به گام در داخل کشور در حال پیاده سازی است، تاکید کرد: البته مساله اجرا موضوع دیگری است که آن هم باید طبق اصول توسط مردم و دستگاه‌های مربوطه رعایت شود. در صورت عدم رعایت و اجرای دقیق طرح باید بررسی شود که مشکل از کدام بخش بوده و نسبت به مرتفع کردن آن اقدام کرد.
آسایی در خاتمه با تاکید بر اینکه نمی‌توان تا ابد جامعه و اقتصاد تعطیل باشد، اظهار کرد: اگر تشخیص بر این باشد که حذف گام به گام محدودیت‌ها موفقیت آمیز نبوده، به روال قبل بر خواهیم گشت. البته در حال حاضر گزارش‌ها حاکی از روند نزولی بیماری است؛ ولی در مجموع برای کاهش شیوع و مقابله با آن باید طبق مقررات و دستورالعمل‌ها حرکت کنیم.
