معاون پژوهش حوزه‌های علمیه به چهار محور مهم در بررسی فقهی و حقوقی درمان ناباروری پرداخت.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی نسیم قم، حجت‌الاسلام والمسلمین فرهاد عباسی در نخستین همایش ملی «بررسی اخلاقی، فقهی و حقوقی درمان ناباروری» که با محوریت بررسی اهدای تخمک، اهدای جنین و رحم جایگزین، امروز در دانشگاه قم برگزار شد به اهمیت موضوع ناباروری از جنبه‌های مختلف اشاره کرد.
وی با بیان اینکه این موضوع برای حوزه علمیه نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، گفت: همه می‌دانیم که این موضوع از جهات مختلف برای حوزه علمیه مهم است. ابعاد مختلف شامل ابعاد فقهی، حقوقی و اخلاقی که از زوایای علوم انسانی و اسلامی است و می‌تواند مورد بررسی قرار گیرد. حوزه علمیه در این بخش‌ها یا حرف‌های زیادی برای گفتن دارد، یا امروز باید عقب نیفتد و مبانی این کار را به خوبی شناسایی کند.
عباسی افزود: بسیاری از ابعاد مسئله ناباروری هنوز مبهم است و هم مکلف و هم مجری درگیر آن هستند. این مسأله نه تنها در لحظه‌ای که ناباروری پیگیری شود، بلکه در دنیا و آخرت فرد نیز تأثیرگذار است.
وی با اشاره به اینکه آمار نشان می‌دهد که تقریبا ۲۰ درصد از زوج‌های ایرانی با مشکل ناباروری مواجه هستند که معادل یک جمعیت ۲.۵ تا ۳ میلیونی است، تأکید کرد: حتی اگر یک‌دهم این جمعیت درگیر این چالش بودند، حوزه علمیه مکلف به ورود به این موضوع بود. با این جمعیت آماری بالا اهمیت این موضوع بیشتر می‌شود.
معاون پژوهش حوزه‌های علمیه همچنین یادآور شد که موضوع درمان ناباروری یک موضوع بینارشته‌ای است و هیچ صنف خاصی نمی‌تواند به تنهایی در مورد آن صحبت کند.
عباسی تاکید کرد: قم نه به عنوان این که بخواهد سرآمدی خود را اثبات کند و یا بدهکار باشد، بلکه از جهت اینکه تکلیف و رسالت آن است، باید پاسخگوی زوایای مبهم این موضوع باشد. فرهیختگانی که در مجامع علمی حوزه علمیه شایستگی بررسی آن را دارند، باید به این مسأله ورود کنند.
وی در ادامه به چهار موضوع مهم اشاره کرد که باید در بررسی فقهی، حقوقی و اخلاقی درمان ناباروری به آنها پرداخته شود. نخستین موضوع «بررسی و تحلیل قواعد فقهی و اصولی مرتبط با درمان ناباروری» بود.
وی گفت: مباحث کلی در این موضوع مشخص است، اما در تطبیق و تبیین قواعد فقهی و اصولی باید اقدامات بیشتری صورت گیرد.
دومین موضوع، «موضوع‌شناسی» بود که حجت‌الاسلام والمسلمین عباسی آن را بسیار مهم دانست و اظهار کرد: عدم شرب خمر مسئله فقهی معروفی است، اما موضوع‌شناسی آن بحث‌های زیادی دارد. امروز می‌دانیم که موضوع‌شناسی احکام کار فقیه، مجرب، مکلف، دانشمند و مجرب است که باید در کنار هم قرار گیرند.
سومین موضوعی که حجت‌الاسلام والمسلمین عباسی به آن اشاره کرد، «مسئله‌یابی» بود و تأکید کرد: هنوز به نظام جامع مسئله‌محور در امر ناباروری نرسیده‌ایم. سلسله‌بندی موضوع درمان ناباروری انجام شده، اما هر کدام یک سلسله مسأله دارند که باید در یک نظام جامع قرار بگیرند.
چهارمین موضوع، «حل مسائل» بود که معاون پژوهش حوزه‌های علمیه آن را مرتبط با استنباط فقهی دانست و گفت: برای حل این مسائل باید شرع، نص، علم، تجربه، عقل و عرف کنار هم قرار گیرند.
حجت‌الاسلام والمسلمین عباسی در ادامه تأکید کرد که حوزه علمیه به دانشگاه و دانشگاه به حوزه نیاز دارند تا بتوانند به طور مشترک این مسائل را بررسی و حل کنند.
وی گفت: ما از این همایش در گام اول انتظار حل مسئله نداریم، اما می‌توانیم جمع‌آوری مجموعه مسائل و موضوع‌شناسی این موضوع را به عنوان اتفاقی فرخنده در نظر بگیریم که این همایش بخش زیادی از آن را رقم خواهد زد.
حجت‌الاسلام والمسلمین عباسی در بخش دیگری از سخنان خود به ظرفیت‌های موجود در حوزه علمیه اشاره کرد و گفت: در حوزه علمیه، درس‌های خارج فقه معاصر در ابواب مختلف به مسائل مبتلابه روز پرداخته‌اند. نزدیک به ۱۰۰ درس خارج فقه معاصر داریم و در موضوعات خانواده، جمعیت، نسل و فرزندآوری، ۶ یا ۷ درس خارج مرتبط داریم.
وی همچنین به موسسات و مراکز مختلفی که در حوزه علمیه در حال فعالیت در این زمینه هستند اشاره کرد و گفت: موسسه‌ای در حوزه داریم تحت عنوان موسسه موضوع‌شناسی احکام که در بسیاری از موضوعات گره‌های کور را حل کرده است. همچنین، مراکز فقهی و حقوقی داریم که طلبه‌های سطح ۳ و ۴ در آنها مباحث فقهی حقوقی می‌خوانند و این مسائل برای آنها جذاب است.
وی از مراکز اخلاقی در حوزه علمیه که مسئولان آن از سرآمدان حوزه در دانش اخلاقی هستند نیز یاد کرد و افزود: ما همچنین مرکز مطالعات زنان در حوزه علمیه داریم که پیشگام در تحقیق و پژوهش در این زمینه است و پروژه‌هایی مانند این موضوع را یا به سرانجام رسانده و یا در حال تحقیق است.
حجت‌الاسلام والمسلمین عباسی همچنین به ظرفیت‌های سازمانی حوزه علمیه اشاره کرد و گفت: در حوزه علمیه، دفتر فقه معاصر وجود دارد که درس‌های خارج مربوط به آن برگزار می‌شود. کرسی‌های آزاداندیشی در حوزه نیز جایگاه رسمی دارند و همکاری بین حوزه و دانشگاه می‌تواند به حل این مسائل کمک کند. دبیرخانه حمایت از آثار و پژوهش‌های مورد نیاز حوزه و نظام اسلامی بویژه در زمینه جمعیت، خانواده و زنان فعال است و تقریباً ۳۵۰ مسئله مرتبط با این موضوعات را حمایت کرده است.
وی در پایان به همایش کتاب سال حوزه برای سال جاری اشاره کرد که یکی از موضوعات ویژه آن «مسئله جمعیت، خانواده و زنان» است و می‌توان موضوع ناباروری را در زیرشاخه‌های آن قرار داد.
منبع: خبرگزاری تسنیم استان قم/
