هم‌زمانی سه روز تعطیلات پیاپی عید سعید فطر با سیزدهم فروردین، در پایان نوروز و پس از یک ماه عبادت و خودسازی، فرصتی را برای خانواده‌ها رقم زده است تا دل به آغوش طبیعت بسپارند. این روزها مجالی برای تجدید روحیه و آرامش و بهانه‌ای است تا زیبایی‌های زمین را از نو ببینیم، نفسی تازه کنیم و با طبیعت، این ودیعه الهی، مهربان‌تر باشیم.
متأسفانه هر ساله، در روزهای پایان تعطیلات نوروزی، با افزایش نگران‌کننده آمار تصادفات جاده‌ای روبه‌رو می‌شویم. امسال، با اجرای سراسری پویش «نه به تصادف»، امید می‌رود شهروندان قمی با رعایت قوانین، صبوری و دقت، سفرهای ایمنی را برای خود و دیگران رقم بزنند. این پویش، بازتابی از فرهنگ رانندگی و میزان مسئولیت‌پذیری اجتماعی ما در برابر هم‌وطنان است، آزمونی که به حفظ جان انسان‌ها و صیانت از محیط‌زیست و ایمنی سفرهای نوروزی گره خورده است. چراکه تنها یک لحظه غفلت، می‌تواند شادی یک خانواده را به اندوهی جبران‌ناپذیر تبدیل کند.
روز طبیعت، فرصتی است تا ثابت کنیم لذت بردن از زیبایی‌های زمین در حفظ و تکریم آن معنا پیدا می‌کند و جلوه‌ای از فرهنگ غنی و معنویت ما ایرانیان به شمار می‌آید. این روز، جشن هم‌نشینی انسان و طبیعت است و این اصل با رفتار مسئولانه جلوه عینی می‌یابد. اگر در کنار رانندگی ایمن و رعایت حقوق دیگران، با مهربانی و آگاهی از این موهبت الهی بهره ببریم، تعطیلات نوروزی را با خاطره‌ای خوش و ماندگار، به پایان خواهیم رساند.
در شرایطی به سیزده‌بدر ۱۴۰۴ می رسیم که کشور با سالی کم‌بارش روبه‌رو است و استان قم به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، با چالش‌های محیط‌زیستی متعددی دست‌وپنجه نرم می‌کند. اقلیم خشک و نیمه‌خشک، منابع طبیعی محدود و مراتع شکننده قم، این استان را آسیب‌پذیرتر از بسیاری مناطق دیگر کرده است. خاک حساس به فرسایش و منابع آبی اندک، نیازمند توجه جدی ما در این روزها است.
در مناطق کوهستانی اطراف قم، رویشگاه‌های گیاهی ارزشمندی وجود دارند که برای پشتیبانی از اکوسیستم قم بسیار اهمیت دارند. با رعایت تنها چند کد اخلاقی طبیعت گردی، می توانیم تکریم شایسته‌ای از روز طبیعت داشته باشیم.
قدم زدن و نشستن روی گیاهان و آسیب به مراتع موجب از بین رفتن آن‌ها و اختلال در چرخه طبیعت می‌شود. لذا بهتر است از مسیرهای مشخص استفاده کرده و در نقاطی که کمترین آسیب را به طبیعت می‌رسانند، مستقر شویم.
یکی از مشکلات جدی زیست‌محیطی، رهاسازی زباله‌ها در طبیعت است. کیسه‌های پلاستیکی، ظروف یک‌بار مصرف و مواد غیرقابل تجزیه، سال‌ها در محیط باقی مانده و طبیعت را آلوده می‌کنند. ساده‌ترین راه حفظ طبیعت، جمع‌آوری زباله‌ها و به همراه داشتن کیسه‌های زباله است.
انتشار اخبار آتش‌سوزی مراتع قم در سال‌های گذشته در ایام نوروز و به خصوص سیزده‌بدر نشان داده بادهای بهاری می‌توانند شعله های کوچک را به آتش‌سوزی‌های مهیب تبدیل کنند. در صورت نیاز به روشن کردن آتش، حتماً این کار را در محل امن انجام داده و قبل از ترک مکان، از خاموش شدن کامل آن اطمینان حاصل کنید.
چشمه‌ها، رودخانه‌ها و قنات‌های استان قم که در برخی دشت ها و مناطق کوهستانی جریان دارند، ذخایری ارزشمند برای حیات منطقه هستند. ریختن زباله، شستن ظروف و رهاکردن پسماندها در این منابع، تعادل طبیعی را به هم زده و حیات جانوری را تهدید می‌کند. ایجاد سر‌و‌صدای زیاد، ورود به مناطق حفاظت‌شده یا تغذیه نادرست حیوانات، تعادل اکوسیستم را مختل می‌کند. بهتر است از نزدیک شدن بیش از حد به زیستگاه‌های طبیعی، به‌ویژه در مناطق حفاظت‌شده مانند پلنگ‌دره، حوض سلطان، ارتفاعات بخش کهک و فردو اجتناب کنیم.
امید است که در این روزهای پایانی تعطیلات نوروز و هم‌زمان با بهره‌گیری از زیبایی‌های طبیعت، مسئولیت خویش را در قبال حفظ طبیعت بیش از پیش درک کنیم. هر تلاشی که در جهت حفظ محیط زیست و منابع طبیعی صورت گیرد، میراثی ماندگار برای نسل‌های آینده خواهد بود تا آنان نیز از این ودیعه الهی بهره‌مند شوند. اگر ۱۳فروردین را «روز طبیعت» می‌نامیم، شایسته است که با رفتاری خردمندانه و سرشار از سپاسگزاری، در آن حضور داشته باشیم. در پایان، بار دیگر بر اهمیت رانندگی ایمن تأکید می‌شود، چراکه حفظ جان خود و دیگران، وظیفه‌ای اجتماعی و رسالتی انسانی است. چراکه سلامتی و امنیت در آغوش طبیعت و در دل جامعه، والاترین سرمایه‌ای است که در حفاظت از آن، نباید هیچ‌گاه کوتاهی کرد.
